Doğa Bilimleri, Felsefe ve Metodolojisi

Felsefeye Giriş - 1

Hilmi Ziya Ülken

Felsefeye Giriş - 1 Quotes

You can find Felsefeye Giriş - 1 quotes, Felsefeye Giriş - 1 book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.
** Matematik düşünce mantığın aradığı kesinlik ve verimliliğe en çok sahip olan bilgi alanıdır. Bundan dolayı yeni mantıkçılar mantık ile matematiği birleştirmeye çalışmışlardır. ***
Sayfa 358 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Eğer kavrayış nesnenin özne tarafından araçsız olarak alınması demekse, özne çeşitleri kadar da kavrayış çeşitleri olması gerekir. Böylece duyu kavrayışı, zihin kavrayışı, duygu kavrayışı, şuuraltı kavrayışı vs’yi ayırmalıyız. Mesela gök mavisini görmek birincisine, küre veya dörtgen fikri ikincisine, şefkat veya kin hallerini kavramak üçüncüsüne, şuurumuzun yüzünde cereyan etmeyen ruh hallerinin kavranması dördüncüsüne aittir. Kant, transandantal mantığında birinci anlamdaki kavrayışı ele alıyordu. Descartes ise, tamamen ikinci anlam üzerinde durmakta ve bütün matematiği buradan çıkarmaktadır. Bunlara bir de Bergson’un en derin ruhi gerçeği “kavrayış” anlamında aldığı ve zekâya zıt olarak mutlak’a çevrilmiş bir yetiden ibaret gördüğü sezgi veya kavrayışı katmalıdır ki, buna metafizik kavrayış veya sezgi diyebiliriz.
Sayfa 370 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Reklam
Yeni Fizik, Metafiziği İspatın Eşiğinde mi ?
Bugünkü fiziki ilimler bütün geniş ufuklarını varsayım ve kuramlarının genişliğine borçludurlar. Einstein’ın “İzafiyet” Kuramı’ndan, Planck’ın Quanta (Kuantum) Kuramı’ndan, Heisenberg’in “kesinsizlik prensibi”nden, Bohr’un atomun yapısı hakkındaki kuramından, Clausius’un “enerjinin alçalması prensibi”nden, bütün bunların yanında bir ether (esir) varsayımından, en genel bir determinizm prensibinden, tabiat kanunu fikrinden vazgeçildiği zaman yeni fizik kalmaz. Hatta ihtimalci açıklamalara açık kapı bırakılsa bile, fizik alanında izahtan vazgeçildiği, yalnız tasvirle kalındığı zaman fizik mümkün olamaz.
Sayfa 471 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
** Biz ilim ve felsefenin yalnız rasyonel düşünceden sonra uyandığı ve tarihi düşüncede olgunlaştığını görüyoruz. ***
Sayfa 93 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
***** Her şeyin aslı sevgi (aşk) ve kindir. Unsurları sevgi birleştirir, kin dağıtır. *****
Sayfa 168 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Çok güzel bir soru.
Bütün düşünce tarihinde “safsata” (sofizm) tabiri hakikat düşmanlığının, saçma kanıtlarla kandırmanın sinonimi sayılmıştır. Hatipler meydanlarda parlak sözlerle halkı ne kadar cezbederse etsinler, dayandıkları hiçbir şey hakikat temeli olmayınca onlardan ne beklenebilir? ***
Sayfa 183 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Reklam
* Geçen yüzyılın ortalarında Charles Darwin ve onu takip edenlerle zooloji, vasıflandırmadan açıklama derecesine yükseldi. Antropoloji ancak 18. yüzyıl sonlarında insan bedeninin incelenmesi, kafatası tetkikleri ile kurulmaya başladı. *
Sayfa 508 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
** Felsefenin beşiği aynı zamanda birçok medeniyetlerde birbirine paralel olarak gelişen insan zihnidir. ***
Sayfa 24 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Evrim Teorisi !
Nazariyelerin tartışmasında göze çarpan esaslı nokta şudur: Canlı varlıklar eskiden zannedildiği gibi asla değişmeyen sabit varlıklar değildir. İç ve dış şartların değişmesine bağlı olarak değişikliğe elverişlidir. Bu değişmeler bir yandan Darwin’in, Lamarck’ın gösterdikleri gibi mükemmelleşme, üstün vasıflar tarzında adeta bir “gaye”ye çevrilmektedir. Bir yandan da ani değişmeler (kromozomlarla açıklama) gibi tamamen tesadüfî ve muhtemel bir tarzda olmaktadırlar. Fakat bu iki zıt görüş birbiriyle çelişmemektedir. Çünkü genetiğin yaptığı tecrübelerdeki tesadüfî ve muhtemel değişmelere rağmen, bütün canlılarda bir gayeye doğru yönelme, Darwin’in tabiri ile seçkinleşme, Lamarck’ın tabiri ile intibaklılıkta görülüyor, öyle ise canlıların evrimine tesadüfler arasındaki bir seçkinleşme ve mükemmelleşme mi diyeceğiz? Yoksa bir kısmı tesadüfî, bir kısmı gayeli midir? Organizmada fiziksel-kimyasal görüşle bünyeci görüş zıtlıklarına rağmen birbirini tamamladıkları gibi, evrimde de sürekli ve süreksiz, tesadüfî ve gayeli iki görüş zıtlıklarına rağmen birbirini tamamlamaktadır. Fizik âlemde genel kanun aksedilebilirlik vasfını gösterdiği halde, termodinamikte entropie prensibinin aksedilemez bir kanun olduğunu ve bu bakımdan bütün fizik âlemi sarstığını görmüştük. Fizik âlemdeki bu tezat aynıyla canlılar âleminde de vardır.
Sayfa 575 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Bu Ülke için bir Reçete...
Ayrı ayrı kapılardan aynı binaya girilebileceği gibi, ayrı ayrı yollardan da aynı felsefi problemlere nüfuz etmek mümkündür. Bunlardan hangisinin daha doğru olduğu gibi bir soru karsısında Gazalî’nin misalini hatırlarız: Birtakım körlerin önüne bir fil getirmişler, bunlardan her birinden onu tarif etmesini istemişler. Kimi fili bir çuval, kimi bir mızrak, kimi bir sütun veya bir dağ diye tarif etmiş. İşin doğrusu bu tasvirlerden her biri bir bakımdan doğru olmakla beraber hepsi ayrı ayrı eksiktir. Doğrusu onların bütünündedir.
Sayfa 96 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
283 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.