Komiğin Anlamı Üzerine Deneme

Gülme

Henri Bergson

Gülme Posts

You can find Gülme books, Gülme quotes and quotes, Gülme authors, Gülme reviews and reviews on 1000Kitap.
Bu suç ortaklığına var mısın?
Ne denli açık yürekli olduğu varsayılsa da gülme, gerçek ya da düşsel, öbür gülenlerle bir anlaşma, neredeyse bir suç ortaklığı taşır içinde.
Herkesin gözyaşları döktüğü bir vaaz sırasında adamın birine neden ağlamadığını sormuşlar, o da “Ben buranın yabancısıyım” yanıtını vermiş.
Reklam
"Her zaman sabit kalmaya programlı kırılgan ruhlar gülmeyi ne tanıyabilecek ne de anlayabileceklerdir."
… bireysellik, kendi birey oluşumuzda dahil elimizden kayıp gider. Gücümüzün diğer güçlerle ölçüldüğü kapalı bir alandaymışız gibi genellemeler ve semboller arasında hareket eder ve kendi yüce iyiliğimiz için eyleme kendinizi kaptırıp, bu gücün kendisi için seçtiği alanda adeta büyüleniriz. Şeylerle kendinizin kesiştiği alanda, hem şeylerin hem de kendimizin dışında yaşarız.
Sayfa 96 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
… şeylerin kendilerini görmediğimizi, genellikle şeylerin üzerine yapıştırılmış etiketleri okumakla yetindiğimizi söyleyebiliriz. İhtiyaçtan ortaya çıkan bu eğilim, dilin etkisiyle daha da belirgin bir hal alır. Çünkü kelimeler ( özel isimler hariç) türleri işaret eder. Nesnenin yalnızca en temel işlevini, en sıradan boyutunu belirten kelime, nesne ile aramıza girer. Biçim, kelimenin bizzat yarattığı ihtiyaçların arkasında gizlenmiyor olsaydı dahi, kelime, biçimi bizden gizlerdi. Yalnızca dış nesneler değil aynı zamanda özel, kişisel ve kendine özgü yaşanmışlıklar da kendi ruh hallerimizde bizden gizlenirler.
Sayfa 96 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Eğer yaptığımız çözümleme doğru ise, bu, mizahın şans eseri beliren bir özelliği değil bilakis onun özüdür. Mizahçı, burada kılık değiştiren bilgin gibi hareket eden bir ahlakçı ve bizi iğrendirmek için otopsiye girişen bir anatomist gibidir; mizah ise kelimenin dar anlamı ile ahlâkın bilime aktarılmasıdır.
Sayfa 81 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Reklam
Bir fikrin doğal ifadesi başka bir tona aktarıldığında komik etki elde edilir.
Sayfa 79 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Kimi zaman komik etki karmaşıklaşır. Tek bir cümle kalıbı yerine, iç içe geçen iki ya da üç farklı cümle vardır. Labiche’nin bir karakterinin söylediği, “Yalnızca Tanrı kendi türdeşini öldürme yetkisine sahiptir” cümlesini ele alalım. Burada bize tanıdık gelen iki önerme söz konusu olabilir: “İnsanların yaşamı Tanrı’nın tekelindedir” ve “İnsanın türdeşini öldürmesi suçtur.” Ne var ki, iki önerme de kulağımızı yanıltacak ve mekanik olarak içlerinden bir tanesini tekrar edip kabul edeceğimiz şekilde bir araya gelmişlerdir. Absürtlüğün birdenbire devreye girerek uyandırdığı dikkatimizin uyurgezerlik hali de bundan kaynaklıdır.
Sayfa 74 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Cem Yılmaz’ı anlatmış
Kelimenin geniş anlamıyla espri, bir nevi dramatik düşünce biçimidir. Fikirlerini, birbirinden alakasız semboller gibi şekillendirmek yerine, esprili bir insan bu fikirleri görür, duyar ve onları insanlar gibi aralarında konuşturur. Espirili insan, bu fikirleri sahneye koymakla kalmaz aynı zamanda az biraz da kendini sahneler.
Sayfa 69 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Komik, bireyin bir nesneye benzediği yönünü oluşturur. İnsani hareketlerin bu boyutu, kendine özgü bir katılıkla, basit ve katıksız mekanizmayı taklit eder. Komik, işte bu yüzden, anında düzeltilmesi gereken bireysel ya da kolektif bir eksikliğe işaret eder. Gülme, bu düzeltmenin bizzat kendisidir. Gülme insanlar ve olaylardaki belli türden bir dikkatsizliği vurgulayan ve bastıran sosyal bir jesttir.
Sayfa 60 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
Reklam
Kant ise gülmeyle ilgili, “Gülme, ansızın bir hiçliğe dönüşebilen bir beklentiden doğar,” demiştir.
Sayfa 59 - Zeplin Kitap, 1. Basım Mart 2016, çev: Umut Can GökdumanKitabı okudu
1,000 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.