Sahabeden sonraki dönemlerde farklı bölgelerden, renk ve dillerden insanların İslam’a girişiyle büyüyen İslam toplumunda, Hz. Peygamber’in dizinin dibinde yetişen azimli, vakur ve melek tabiatlı sahabelerin örnek yaşamları, samimiyetleri ve huzur veren sohbetleri aranır hâle gelmiştir.
İslam toplumunda işte tam da bu dönemlerde sûfî olarak adlandırılan müttaki gönül erleri, bu boşluğu doldurmak için gayret etmişlerdir. Hasan-ı Basrî’den Mevlânâ Celaleddin-i Rûmî’ye, Cafer-i Sâdık’tan Abdülkadir Geylânî’ye kadar adından bahsedebileceğimiz pek çok gönül ehli insan, manevî hizmetleriyle toplumu irşad etmişlerdir. Bu gönül erlerinden biri de XIX. yüzyılda Irak’ın Şehrezûr vilayetinde yaşayan Hâlid el-Bağ- dadî’dir. Nakşibendiyye tarikatının Müceddidiyye koluna mensup olan Hâlid el-Bağdadi’nin İrak’ ta yaktığı bu tasavvuf meşalesi, hızla İslam dünyasında yayılmış ve toplumsal sıkıntı ve buhran içinde olan Mûslümanlar için bir umut ve heyecan kaynağı olmuştur.
Hem âlim hem de mutasavvıf olduğu için Zûlcenâheyn olarak adlandırılan Hâlid el-Bağdadî’ye, bilge kişiliğinden dolayı Mevlânâ lakabıyla hitap edilmiştir. Kısacık ömrüne yerleştirdiği büyük hizmetler ve yetiştirdiği talebeleri ile Orta Doğu’nun pek çok ülkesinde toplumsal, siyasî ve tasavvufi hareketlerin dinamiğini oluşturmuştur.
Bu çalışmamızda onu genel hatlarıyla taramaya ve kendi adına nispetle Hâlidiyye olarak adlandırılan tasavvufi hareketin temel özelliklerinden kısaca bahsetmeye gayret edeceğiz.
Gayret bizden, tevfik Allah’tandır.
-Arif_Arslan407.jpg)
