Sağlık hizmetleri denildiğinde akla ilk gelenler, hastaneler, dispanserler, laboratuvarlar, ameliyatlar, ilaçlar, hekimler, hemşireler, eczacılar gibi yerler, uygulamalar ve meslek mensuplarıdır. Oysa, bunlar tıbbi hizmetler denildiğinde akla gelenler olmalıdır. Çünkü, sağlık hizmetleri, tıbbi hizmetler yanında başka hizmetleri de kapsayan daha geniş bir alanı ifade eder. Sağlık hizmetleri denildiğinde bu sayılanların yanı sıra öğretmenler, mühendisler, kaymakamlar, veterinerler, tarımcılar, ekolojistler, din görevlileri, sosyologlar, sosyal hizmet uzmanları, fabrikalar, tersaneler, termik santraller, okullar, ensektisitler, genetiği değiştirilmiş gıdalar, tavuk çiftlikleri, çöplükler, kirlenmiş akarsular, batıl inanışlar, göçer işçiler, yoksulluk, işsizlik, gecekondular, afetler, trafik, şiddet gibi şeyler de akla gelmelidir. Sağlık hizmetlerinin birinci amacı insanları mümkün olduğu kadar, tıbbi hizmetlere muhtaç olmadan sağlıklı ve uzun yaşayabilmelerini sağlamak, ölümü olabildiğince ertelemektir. Bu amaca ulaşmak için bir çok sektörün ve bir çok meslek üyesinin işbirliği içinde çalışması kaçınılmazdır. Kısaca, sağlık hizmetleri hemen bütün kamu ve özel kurumları ilgilendiren çok boyutlu, teknik ve karmaşık bir konudur. İşte bu kitap, sağlık hizmetlerinin geniş boyutu dikkate alınarak çok sektörlü bir yaklaşımla kaleme alınmıştır. Kitabın amacı, bir yanda, yukarıda belirtilen sektör çalışanlarına rehberlik yapmak, diğer yanda, halk sağlığı, sağlık işletmeciliği, insangücü, planlama teknikleri, sağlık hizmetlerinin tarihçesi gibi alanlarda lisans ve lisans sonrası düzeyde eğitim görmekte olanlara ve araştırma yapanlara kaynak oluşturmaktır. Sağlık bilimleri ve sağlık hizmetleri çok dinamiktir; sürekli gelişim ve değişim içindedir. Benim 50 yıllık meslek yaşamım içinde Sağlık Bakanlığının adı 3 kez, örgüt şeması en az 10 kez değişti. Hükümet tabipliği önce sağlık ocağı tabipliğine, sonra aile hekimliğine dönüştü; Hıfzıssıhha Dairesi Başkanlığı, önce Sağlık İşleri Genel Müdürlüğüne, daha sonra Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğüne, Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığına ve sonunda Halk Sağlığı Genel Müdürlüğüne dönüştü. Sağlıkla ilgili mevzuat değişikliklerini izlemek neredeyse olanaksız. Bu değişimin son bulduğu da söylenemez. Belki, bu satırları okuduğunuz dönemde daha farklı bir örgüt ve hizmet modeline geçilmiş olabilir. O nedenle, bu kitapta okuduklarınızı değerlendirirken son değişiklikleri de araştırmayı ihmal etmeyiniz; karar verirken son genelgelere ve uygulamalara da başvurunuz. Bilmelisiniz ki, kitaplar yazıldıkları tarihte eskimeye başlarlar. Kitapta sağlık yönetimi konusundaki evrensel kavramları, ilkeleri ve politikaları yazarken, kendi deneyimlerimi de katmaya çalıştım. Yazılanların hem eğitiminize hem de meslek uygulamalarınıza rehber olması en içten dileğimdir. Prof. Dr. Zafer ÖZTEK Maltepe – İstanbul - 2019
