Bölgesel Mitoslar hep ilgimi çekmiştir. Kulaktan dolma ve birbirine karıştırılan hikayelerle dinlediğim bu olaylar çoğu defa kafamı karıştırmıştır. Bu hikayelei düzenli ve kronolojik şekilde okumak çok tatmin edici bir deneyimdi benim için.
Konumuza giriş yapacak olursak Tor bölgesi Midyat'ı merkez alarak Gercüş, İdil,Nusaybin ve bu yerlerin etrafındaki yerleşim yerlerini içine alan bir bölgedir. Tor bölgesinde aşiret yapılanmaları diğer bölgelerden farklı olarak iki konfederasyona ( Hevêrkan konfederasyonu ve Dekşur konfederasyonu) ayrılmıştır ve bunlar birbirine düşmandır.Heverkanlılar asi solcu ve ayrılıkcı olarak bilinirken Dekşurîler ise devlet yanlısı olarak bilinir hem osmanlı hemde cumhuriyet kaynaklarında hep bu şekilde söz edilir iki konfederasyondan.
Bu konfederasyonlar farklı dine ve ırka mensup aşiretleride kendi içinde barındırır
Hevêrkan Sultanlarında Tor bölgesinde birer mitos haline gelen Hevêrkan Sultanlarının Tarihine tanıklar, yabancı kaynaklar, Osmanlı ve Cumhuriyet kayıtlarını baz alarak o dönemlere ışık tutan bir çalışma yürütülmüş.
Hevêrkan ağaları zenginlik ağaları değildi bir mücadele uğruna en ön safta mücadele eden ağlardı, bunların mal varlığı normal bir köylünün malvarlığına denktir.
Mesela Elîkê Bate ki hevêrkan Sultanları arasında en çok adından söz ettirenlerden birisi olmasına rağmen çobanlıkla geçinen biriydi Elîkê Bate, Hacoyê Osmen ve Hacoyê Haco'nun hikayeleri hem bir başkaldırının hemde bir ihanetler silsilesinin hikayesi olarak karşımıza çıkar.
