Hitler ve Stalin… İki totaliter baskı rejimin tartışmasız kralları…
İkisi de diktatör ama tarih sahnesinin diğer diktatörlerinden tümüyle farklı…
İkisi de idealist, ikisi de halklarının büyük çoğunluğunun tanrısal idolleri!..
İkisi de diktatörlük yönetiminin, psikopat tiranlardan duyulan korkunun sebep olduğu egemenlikmiş gibi düşünenlere kesin bir cevap… Richard Overy’nin kitabı her iki rejimi ve halklarını bütün derinlikleriyle analiz etmek için çeşitli sorunları yanıtlamaya koyuluyor:
Diktatörlük nasıl mümkün oldu? Nasıl işliyordu? Diktatörle halkı birbirine bu denli güçlü bir şekilde bağlayan neydi? Overy, Stalin ve Hitler’in güç mertebelerine yükselişinin ve halklarını etkileyerek sürdürdükleri hükmün çeşitli biçimlerine ilişkin önemli ve canlı bir tablo çiziyor.
Her iki diktatör birbirleriyle savaşmaktansa işbirliği yapsalardı neler olabileceğine dair fikirlerini kısaca yansıttı. Stalin’in “Almanlarla birlikte yenilmez bir hal alırdık” dediği söylenir. Hitler 1945 Şubat’ında geçmişte seçebileceği seçenekleri değerlendirirken ‘Her iki tarafın da amansız bir gerçeklik ruhu olması sebebiyle’ kendisinin ve Stalin’in ‘sürekli bir itilafı mümkün kılacak bir durum yaratabileceklerini’ düşünmüştü. İnsanlık ortaklığa şahit olmadı çünkü iki adamın hırsları birleşmekten çok, ayrılıyordu…
RICHARD OVERY Londra King’s College’de Tarih Profesörüdür. War and Economy in the Third Reich, Why the Allies Won, Russia’s War, The Battle ve Interrogations gibi Üçüncü Reich ve İkinci Dünya Savaşı’na ilişkin birçok kitabın yazarıdır. 2000 yılında British Academy’de öğretim görevlisi olmuş, 2001’deyse askerî tarihe yaptığı katkılardan ötürü Samuel Eliot Morison Ödülü’yle ödüllendirilmiştir
