Hukuk Felsefesi
David Bruce IngramSözler ve Alıntılar
"İyi ve kötü, insanların değişik huyları, adetleri ve düşüncelerinde farklı olan eğilimlerimizi ve kaçındığımız şeyleri ifade eden sıfatlardır." (Age.: XV.40)
1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
Üçüncü yardımcıya göre hukuk yalnızca yazılı hukuk kurallarından veya buyruklardan değil, aynı zamanda adalet ve dürüstlüğe ilişkin zımni ahlaki ilkelerden de müteşekkildir.
1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
Hukukun Üstünlüğü
Bir hukuk sisteminin adil olmayan veya kötü bir yasa çıkardığını düşünelim. Finnis'e göre söz konusu hukuk sistemine karşı çıkmamız için yalnızca bu durum yeterli değildir.
Kanuna uymaya yönelik prima facie yükümlülüğümüz bütün hukuk sisteminin hukukun üstünlüğünü kendi bünyesinde taşıma derecesiyle orantılıdır. Hukukun üstünlüğünü kendi bünyesinde taşıma ise yukarıda belirtilen dört faktörün görece karşılanmasına dayanır.
1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
Kişisel çıkarı insan sevgisinin üzerine koyan adaletsiz yasalar, yasa değildir ve yalnızca ilahi olarak onaylanmış yasanın üstün egemenliğini kabul eden uluslar kendi egemenliklerini iddia edebilirler.
Sayfa 38 - 1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
Elbette ki öldürme ve çalmaya karşı en yaygın şekilde kabul edilen ahlaki kurallar ceza hukukunun temel kaynağı olacaktır; ancak bunların ahlaki temeli olduğu kadar kişisel çıkara dayalı temeli de vardır. Bu nedenle hukuku tanımlayan ikincil kuralların adalete veya toplumsal iyiliğe odaklanması gerekmez.
Hatta kimi yaygın ahlak standartlarına göre yargılandığında adaletsiz bile olabilirler (aile üyelerinden birinin işlediği cezalar için tüm ailelerin cezalandırılmasında kullanılan eski kanunlar gibi). Birçok pozitivist, ahlaki hukuk eleştirisini memnuniyetle kabul eder; kabul etmedikleri ise hukukun hukuk olarak kabul edilmesi için adil olması gerektiği fikridir.
Sayfa 53 - 1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
(Göreceğimiz gibi, 'teröre karşı savaş' mücadelesindeki aynı olağanüstü halle karşı karşıya kaldığında, kimlerin zanlılara uygulanan olağan hukuki prosedürler bakımından istisna teşkil ettiğine karar verirken mahkemelerin ve Anayasa'nın etrafından dolanma hakkını kendinde gören Başkan Bush'a karşı Adalet Bakanlığı mensupları da benzer bir gerekçe ortaya koyabilirlerdi.)
Sayfa 21 - 1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı
ileride yaşayacağımız sorunlara bakış açısı kazandırmak amaçlı;
Lan Fuller'ın Kinci Muhbir Problemi'nden alınan (Fuller, 1969:245-9) farazi örneğe bakalım: Zorlu ekonomik koşullar ve artan toplumsal bölünmeler arasında anayasal demokrasi ile yönetilen halk; hukuku uygulaması ve düzeni getirmesi için seçimle bir diktatörü başa getirir. Diktatör önceki rejime ait anayasayı, medeni kanunu veya ceza kanununu kaldırmadığı gibi; seçimleri iptal etmez, hakimleri veya diğer hükümet görevlilerini görevden almaz. Ancak zaman içerisinde eski hukuku diktatörün istediği şekilde yorumlamayan hakimler ve görevliler görevden alınır ve yerine diktatörün istediği şekilde davranan görevliler getirilir.
Bu yeni hakimler ve kanun koyucular eski hukukun anlamını çarpıtır, eski hukukun onayladığı ve koruduğu eylemleri suç haline getiren geriye dönük ve olağanüstü hal hükümlerini yürürlüğe sokarlar. Ancak sonunda diktatör devrilir ve eski hukuk yeniden yürürlüğe girer. Ancak bir problem baş gösterir. Aile üyelerine, komşu ve patronlarına kin gütmekte olan bazı vatandaşlar bu kişileri diktatörlük döneminde diktatör tarafından koyulmuş, seçim mitingine katılmak gibi, eskiden hukuka uygun olduğu halde 'geçmişe yönelik' olarak suç haline getirilmiş eylemlere ilişkin kanunlar da dahil olmak üzere, kanunları ihlal ettikleri gerekçesiyle tutuklatmışlardır. Buradan doğan soru şudur: Bu 'kinci muhbirler' kişisel hesaplarını görmek için tartışmaya açık kanunlardan çıkar sağladıkları için cezalandırılmalı mıdır? Cezalandırılmaları gerekiyorsa, bu ceza hangi hukuka dayandırılacaktır?
Sayfa 17 - 1. Baskı: Mayıs 2019 — Fol KitapKitabı yarım bıraktı