Her ay farklı dosya hazırlamak bizi zorlasa da değerli yazarlarımızın eserleri ile önemli çalışmalara imza atmak bizlere kıvanç veriyor. Bir taraftan da dergimizin sayfa sayısını arttırmamıza rağmen birçok değerli yazıya henüz yer verememenin mahcubiyeti ve sıkıntısını yaşıyoruz. Bu durumu aşabilmek için daha önce duyurduğumuz Ağustos sayısı dosya konusu olan “Abay Kunanbay” dosyasını ileri bir tarihe erteleme kararı aldık. Ağustos ayında dosya yapmayacağız.
Bu ay “Sanat ve Kibir” dosyası ile sizleri selamlıyoruz. Bazı kelimeler duyulduğunda zihinde hoş karşılanmaz. Sevimsiz, hoş karşılanmayan bir kelime olan kibir, sözlükte; “kendini beğenme, başkalarından üstün tutma, büyüklenme, benlik ve gurur” olarak geçiyor. Dosyamızda; Sanatta kibir var mıdır? Kibir sanatı besler mi? Kibrin sanattaki yeri, katkısı, etkisi nedir? Sorularına yanıt aramaya, kibrin ontolojisini ya da patolojisini yapmaya çalıştık. Kibir, benlik (ego) ve benseverlik (narsizm) birbirine yakın kelimeler. Sanatçı, eserini ortaya koyduğunda beğenilmek ister, bu gayet doğaldır. Sanatı üretebilmek için biraz benlik de olmalıdır. Benlik sanatçıyı tetikleyip harekete geçirir.
Sanat eserini üretmek sancılı bir süreçtir. Tıpkı bir evlat sahibi olmak gibidir. Büyük emekler, kendinden bir şeyler vermek, üretkenlik ve yaratıcılık gibi tanrısal özelliklerin insan bünyesinde vücuda getirilmesiyle sanat eseri ortaya konur. Sanatçı, zaten eserini kendisi beğenmiştir ki halkın beğenisine sunar; sanatçının eserini beğenmiş olması ya da sanatçının farklı gören olması kibir midir? Yoksa kibir, toplum tarafından geliştirilen ya da sanatçıyı besleyen bir olgu mudur? Bu, şu duruma benzer: Hepimiz hayvanat bahçesinde ya da belgesellerde tavus kuşunu görmüşüzdür. Tavus kuşları bazen kuyruk ve kanatlarını açıp kabarırlar. Ortaya muazzam bir görüntü çıkar. O tüylerin renkliliği, parlaklığı, o ihtişam göz alıcıdır. Bu durum sanat ve kibir ilişkisine çok benzer. Tavus kuşu tüylerini kabartmak ile sanatını ortaya koyar lakin bir taraftan onun kabarmasını görenler onun kibirden dolayı kabardığını zanneder. Tavus kuşunun ahenkle kabarması diğer kuşlardan farklı olduğu için midir, kibrinden mi? Yoksa kibir, onu izleyenlerin hayranlığı ile geliştirdiği bir yanılsama mı?
Sanatçılar da alelâde insanlar değildir. Sahip oldukları farklı görme yetisi ile ortaya koydukları eseri beğenmesi, eseri ortaya çıkartacak benlik ve beğenilme arzusu aşırıya kaçmamak kaydıyla anlaşılabilir bir durumdur. Aşırılığın bir ölçüsü var mı? Ya da beğenilme arzusu hangi seviyede kibir sayılır?
Şöyle bir düşünelim hangimiz öz çekim yapıp sosyal medya hesaplarında paylaşmadık? Bu da benseverlikten kibre giden bir eylem olabilir mi?
Birkaç soruya cevap bulmak ve yeni sorular edinmek için hazırladığımız dosyamızı zenginleştiren, diğer yazılarıyla ve şiirleriyle sayımızı renklendiren yazarlarımıza teşekkürle…
Not: Sanat ve Kibir dosyasında dergide yer veremediğimiz, vakit darlığında yetişmeyen dosyaları da alıp 2021 yılında Fulya Bayraktar hocamızın yönetiminde kitaplaşacağı müjdesini verelim.
Dergiyi yaşat ki edebiyat yaşasın!
91. SAYIDA
Park ve Bahçelere Dair – Volkan HACIOĞLU
SEKMELER V – Metin Kayahan ÖZGÜL
II. Murat’ın Manisa Yılları – Naci YENGİN
KONUSUZ XXXVIII – Nuri DEMİRCİ
Amel Defteri – Mustafa SARI
Akaşik Sırlara Yolculuk – Şeyda KOÇ ASYALI
Delilikle Öpüşmek Romanının Şifrelerini Çözme Denemesi – Emel HURMA ÇELİKARSLAN
Yamaçtaki Ev – Sema ÖZTÜRK
Nişan Al – Lavinya ÖZ
Ayna – Şener BEYTER
Kinsiz Sanat – Ahmet KABAKLI
Sanatın Kibirle İlgisi Var mıdır? – H. Ömer ÖZDEN
Kibir; Edebiyatçının Fıları mı? – Şener AKSU
Yâni ki Sen Hâkân’sın Devrinde Ben Hâkânî’yem – Turgut GÜLER
Kibir ya da Epistemik Emniyetin Aldatması – Muhammed Enes KALA
Sanat, Kibir ve İdiokrasi – Tamer SAĞCAN
Varoluşçuluk Penceresinden Kibir – Elzem AKSU
Kibrin Psikolojik Altyapısı – Eda YILMAZ
Bele Bağlanmış Taş Gibi – Süheyla KARACA HANÖNÜ
İşte Bunların Hepsi Kibirden – Mustafa UÇURUM
Hasedinden Çatlayanlar – Tahir Kutsi MAKAL
Sanatçı Kibri – Selvigül KANDOĞMUŞ ŞAHİN
Sanatçının Kibirle İmtihanı – İsmail BİNGÖL
Kibir ve Vakar Kavşağında Sanat ve Sanatçı – M. Nihat MALKOÇ
İnsan ve Sanat – Mahmut Celal ÖZMEN
Kibirsiz Sanat – Hakkı Suat YILMAZER
Pişmanlık Bildirgesi – Ramazan TEKER
