Home
Search
What to Read?
Sign In
Sign Up
Shopping
Explore
Books
Authors
Readers
1000Kitap Android ApplicationFREE – Download from Google Play
1000Kitap iOS ApplicationFREE – Get it from App Store
©2024 · 1000Kitap Web Application · 2.37.13
İnsan ve ''Herkes''
José Ortega y Gassetİnsan ve ''Herkes'' Reviews
You can find İnsan ve ''Herkes'' reviews, İnsan ve ''Herkes'' book reviews, İnsan ve ''Herkes'' ratings on 1000Kitap.Score
8.5Out of 10
...her kimsen o olmayı başar.
İspanyol filozof José Ortega y Gasset 1883 – 1955 tarihlerinde yaşamış, dönemin sorunlu yapısı, etnik çatışmalar, kültürel ve siyasal etkenlerin yanında ezilmiş, daha sonrasında ise Arjantin’e gitmek zorunda kalmıştır. Etkilendiği kişilere baktığımız zaman Kant’ı görüyoruz genellikle, lakin kitap içeriğine baktığımız zaman, sıkı bir Aristoteles
İnsanın ətraf mühiti və digərləri ilə olan bağlarını ustaca açıqlayan kitab - İnsan ve “Herkes”
“Her kimsen o olmayı başar”
İnsan, onun bir ömürlük yoldaşı - “mən”i, digərləri, aid olduğu toplum, dünya və evrən. Böyük bir keçmişə və təcrübəyə sahib olan yazar bir mərkəzdən yola çıxaraq düşüncələrini paylaşır və olduqca oxunaqlı, aydın və lazımı şəkildə şərh edir. Yazarın istəyi bizim beynimizdə standart anlayışlar yaratmaq deyil, əksinə bizim dərk edərək özlüyümüzdə varlığımızı və ətrafımızı anlamağımıza başlanğıc düşüncə yaratmaqdır. Ən sadə formasından, yəni insanın özündən başlayan həyat macərasının bütün addımlarını bizə göstərən yazar, təkcə fəlsəfi baxımdan deyil, həm də sosioloji, bioloji, iqtisadi, siyasi baxımdan da insanın rolunu müəyyən etməyə çalışır.
“Yaşamak, bir ortamın çaresiz tutsağı olmaktır.”
Elə isə “tutsaq” olduğumuz bu mühiti bizə tanıdacaq bir aynayla qarşı-qarşı oturmaq və söhbət etmək istəyənlər varsa, onlar üçün maraqlı bir kitab olacağını düşünürəm.
240 syf.
·
Not rated
Tam anlamıyla, 20. Yüzyıla hakim olmuş görüşlere (ideolojilere) karşı yazılmış bir eleştiri kitabı diyebilirim. İdeoloji-merkezci yaklaşımın karşısına, insan-merkezci bir tavırla çıkan yazar, akılcı, gerçekçi ve toplumcu bir duruş çerçevesinde insanın evrimsel, süreçlerinin, felsefi ve sosyolojik gelişiminin tüm ideolojilerle nasıl sınırlandırıldığını göstermesi açısından oldukça zengin bir kaynak niteliği taşıyor. Bir anlamda yine dönemin eleştiri okulu olan Frankfurt okulu gibi insanlık tarihinin başına gelmiş en güzel enstitüyü dışarıdan desteklemiş diyebiliriz. Okulun ‘’İdeoloji yanlış bilinçtir.’’ sloganı etrafında geliştirdiği kuramların kaba taslak halini Gasset’in makalelerinin bir araya getirilerek oluşturulmuş bu kitapta okumak mümkün.
Bir yandan bunu gerçekleştirirken, diğer taraftan toplumun ortaya çıkardığı kültür* olgusunun insanın ve benliğin gelişimi noktasında ne denli zararlı olduğunu anlatmaktadır. İnsanın kendini gerçekleştirmesi, kendini sürekli aşması, kendi benini yaratarak, benliğini sürekli yenmeye çalışmasının önünde hem düşünsel hem de toplumsal etkilere tek tek değinmiş. Bu anlamda kitap, psikoloji konusunda da giriş yapmış oluyor.
Yazarın, kendime göre eleştirdiğim, eksik gördüğüm yanı ise fazla pozitivist oluşu diyebilirim. Bilim konusunda bu tam yerinde olsa da felsefi ve sosyolojik analizlerde bu durum onu kısmen hataya sürüklemiş diyebilirim. Entüisyonist değerlendirmeyi yadsımasa belki muazzam bir eser olabilirdi. Tabi bu kendime göre değerlendirdiğim eksikliği. Belki siz bu noktada eksik olduğunu düşünmeyeceksiniz. Şimdiden ilgilisine keyifli okumalar dilerim.
"Toplum" dediğimiz, asla bu
adın vadettiği şey değildir. Her zaman için, şu ya da bu oranda, bir "toplanmazlık", bireylerin karşılıklı birbirlerini itmesidir. Ama öte
yandan tam tersi olmak iddiasında bulunduğundan, toplumun doğası gereği illetli, yetersiz bir gerçeklik olduğu kanısına kökten
açılmalıyız; aslında toplum, varlığının her anında, gerçekten toplumsal nitelikli öğeleri ve davranışlarıyla, parçalayıcı ve
toplumkarşıtı öğelerinin arasındaki savaştır. Birazcık olsun
toplumsallığın baskın çıkması ve bu sayede, toplumun toplum
olarak varlığını sürdürebilmesi için, kendi içindeki "kamu gücü"nün duruma sık sık şiddetli biçimde el koymasını sağlaması gerekir, o kadar ki -toplum gelişip ilkellikten sıyrıldığında- o gücün karşı
durulmaz biçimde işlemesini sağlamakla görevli özel bir kurum oluşturur. İşte o kurum, genelde devlet diye adlandırdığımız şeydir.
Kitabı okurken her satırın altını çizmekten yoruldum. Kim insan kim herkes bunun arayışına girişiyorsunuz. Bu eserin özü "insan". İnsan, kendi yaşamsal deneyiminde kendilik değerlerini, kökten gerçekliğini, kökten yalnızlığını, anlam arayışını, farkındalığını ve kimliğini tanıdığı ölçüde var. Yaşamak var, yaşayıp gitmek de var. T. Mengüşoğlu'nun İnsan Felsefesi, E. Geçtan'ın İnsan Olmak'ı, A. Adler'in İnsanı Tanıma Sanatı eserlerine benzer bir eser. İnsanın düşünen, yapıp eden bir varlık olduğunu merak duygusuyla yarına yeni pencereler açma isteği ve umudu ile yaşama tutunduğunu anlatıyorlar. İnsan olup insanlıktan bir haber olduğumuzu neleri kaçırdığımızı gösteren kitap(lar).
José Ortega y Gasset eserinde, "ben" ve "öteki" kavramlarını oldukça derinlemesine inceleyerek okuyucuya sunmuş. İdealist ve realist bakış açısının da ötesine geçerek "ben" dediğimiz varlığımızın ve "öteki" denilen toplumun karşılıklı ilişkilerini yazarın kendine has felsefi ve düşünsel bakış açısından ele alıyor. Kitap içerisindeki görüşlerinden Darwinist olduğu anlaşılan yazar, kavramları açıklarken insanın düşünsel boyutunu ele alarak, insanı "eylem" olarak tanımlarken, insanın biyolojik-antropolojik yönünü ele almadan tamamen sosyolojik-psikolojik-felsefi bir eser oluşturmuş. Oldukça kapsamlı oluşu nedeniyle akademik bir kitap olarak dahi tanımlayabileceğimiz eser, verdiği bilgiler ve yazarın felsefi üslubu sebebiyle konuyla ilgilenenlerin beğeniyle okuyabileceği, oldukça tatmin edici bir yapıt.
Kitap genel olarak, insan ve toplumu ele almış. Göreneklerin insanları robotlaştırdığından bahsediliyor. Sebep ve sonuçları düşünülmeden, sorgulamadan yapılan davranışlar, toplumun en büyük sorunlarından biridir. İnsanın kendi benliği, toplum, insan toplum içindeki varlığı ve toplumsal olay dediğimiz süreçlerin tanımları kitap içerisinde derinlemesine verilmektedir. İnsanın madde ile karşılaştırılması, hayvan ile karşılaştırılması ve etkileşimleri ise gerçekten okunmaya değer öğretilerdi. Kitap kapağı hakkında da konuşmak gerekirse; gerçekten muazzam düşünülmüş bir resimdir. Çünkü biz insanların ağzından çıkanın önce kulağından girdiğini bilmek yerine sanki doğuştan konuşma yetisine sahibiz ve dilbilimi görüp öğrendiğimiz vurgulanmaktadır. Yazarında dediği gibi “Düşünmek için yaşamayız, tersine: hayatta kalabilmek için düşünürüz.” Aynı şekilde konuşma da böyledir. Göreneklerimiz ve doğduğumuz çevreden edindiğimiz, bizim olmayan, bize ait olmayan sesler duyar ve kendimizi ifade edebilmek için bunları sarf ederiz. Sözün özü; gerek sosyoloji, gerek felsefe hatta ekoloji, evrim, fizyoloji, zooloji ve psikoloji bilimleri olarak ele alınacak bir kitaptır. İnsan ile bilimin arasındaki bağları ustaca ve kanıtlarla yorumlamaya çalışan yazarı ben pek bir sevdim size de tavsiye ederim. Keyifli okumalar.
Ortega Gasset, nev-i şahsına münhasır, İspanyol filozof. Ben Ortega'yı, Nurettin Topçu'ya benzetirim. Son derece özgün bir düşünürdür. Tüm kitaplarını okumanızı tavsiye ederim. Gasset, fikirleriyle yaşadığı zamanın ötesine geçmiş, müstesna bir düşünürdür.
Kaçımız iki kere iki dört eder derken üstünde düşünerek bir sonuca varmışızdır? Diye soruyor yazar. Evet kim ezberden ya da herkesin bildiği gibi konuşmak, davranmak yerine özgün olmayı seçmiş ki? Hiçbirimiz. Hepimiz bir ad, bir inanç, bir dilin olduğu, geleneklerin, sınırların, yasakların olduğu toplumlarda doğuyor ve üzerinde yeteri kadar düşünmeden bize dayatılanları benimsiyor sahipleniyor, sanki toplum dayatmamışta biz onları var etmişiz gibi uğurlarına can alıp veriyoruz. Bunu yazar "selamlaşma" eylemiyle çok güzel ispatlıyor bize.
Bu kitabı okurken aklıma 1984 kitabı geldi meğer zaten makinalardan farkımız yokmuş. Toplumun kodladığı makinalar...ve bunun farkına varsak bile o kalıptan dışarı çıkamıyoruz çünkü çoğu kez yıpratıcı ve acı verici oluyor.
Herkese tavsiye ediyorum harika bir kitap. Yazarını da tebrik ediyorum birey ve toplumu güzel ele aldığı için.
İnsan Ve "Herkes"
Merhaba...
İnsan ve Herkes isminden de anlaşılacağı gibi; bir tekil ve diğerleri olan herkes – öteki - arasındaki kültürel, sosyolojik ve psikolojik durumların, bunların yanında insan evrimine, insan hayvan etolojisine ve insan etimolojisine kökten bir dalış ile kafasındaki düşünceleri bizlere kanıtlayarak, aktarmak istediği ve sürgün zamanında verdiği birkaç konferans ile İspanya’ya döndükten sonra siyasete, politikaya alet olmadan düzenlediği konferans konuşma metinlerinin ölümünden sonra düzenlenip, kitaplaşmış halidir.
İyi okumalar diliyorum.