Sözler ve Alıntılar
Her bir ma'lûl, her bir illetten meydana gelmez. Ya da her bir illet, her bir ma'lûlü meydana getirmez. Bu kaidenin amiyane tarifi şöyledir: "Buğday buğdaydan çıkar, arpa da arpadan".
Hicri ikinci asrın sonlarına doğru birçok Yunanca kitap Arapçaya tercüme edildi ve İslâm alim ve filozofları, bu yolla yeni yeni fikir ve düşüncelerle karşılaşıp tanışmış oldular.
Sayfa 34 - BİREY YAYINCILIK
Yayın No:18
Felsefe Dizisi No:3 Çeviri
Hasan ALMAŞ Bilgi ve VarlıkKitabı okuyor
Mahiyet, zaten ne vücuda gerek duyar ne de yokluğa gerek duyar. Bundan dolayı her ikisinin de mevzusu sözkonusu mahmul (hamlolunmuş) olabihr. Fakat vücud sadece "mevcud"un mahmulünü (yüklem) kabul eder. Bu da şuna işarettir ki vücud bizzat gerçekliğin doğrulayıcısı olup asildir. Mahiyet ise, intizaî bir mefhum ve i'tibarî bir şeydir.
Özel anlamıyla mahiyet tabii olarak zihinsel tanınmaya kabil olan varlıklar hakkında kullanılır. Yani, bu varlıklar öyle bir şekilde olmalıdır ki biz, zihnin yardımıyla onların nasıllığını kavrayabilelim ve mahiye mefhumuyla onlardan söz edebilelim.
Bundan dolayı şayet bir kimse her şeyde şüphe ederse bizzat şüphenin varlığı, artık onun için şüpheli değildir.
Pozitivistlerin içine düştükleri en önemli çıkmaz, aklî mefhumlar aracılığıyla açıklanan ve çözümlenen matematiksel konulardır. Kendi nazarlarında anlam ve muhtevadan boş olan mefhumlar. Pozitivistlere soruyoruz: Acaba siz matematiksel olguları (hükümleri) gayr-i ilmî, çürük, içi boş ve anlamsız mı kabul ediyorsunuz?!
Tesadüfün bir olayın illetsiz (sebepsiz) bir şekilde vukubulmuş olması yani, bir fiilin failsiz ve bir olayın olayı meydana getirecek birileri olmaksızın eydana gelmiş olması mümkün olduğu anlarmnda kullanılmış olması mümkündür: Böyle bir şeyin olması aklen muhaldir ve illîyetin bedihî esasına uymadığı ortadadır. O halde, alemin tesadüfi olduğunu söyleyen kimselerin maksadı alemin illetsiz (sebepsiz) bir şekilde oluştuğu ise bu söz, açıkça batıldır.