Bilimsel tarih incelemeleri yapan herkes; masonların İttihat ve Terakki’yi değil, İttihat ve Terakki’nin mason localarını kullandığı ve İttihatçıların milliyetçi ve devletçi oldukları konusunda hemfikirken yalnızca kelimeler üzerinden saplantılı fikirlere sahip olanlar, çarpık bir tarih anlayışıyla İttihatçıların mason localarının etkisinde olan zavallılar olduklarını iddia etmişlerdir. Oysa tarih; İttihatçılar gibi vatan, millet ve devlet uğrunda zekâları başta olmak üzere bütün kabiliyetlerini en güzel şekilde kullanan çok az insan görmüştür.
Özellikle Mebusan Meclisi'nde ezici bir çoğunluk oluşturmanın gerekliliğini geniş ve derince düşünüp ona göre oylarınızı ayırmanızı; vatanın kurtuluşu için dilerim.
Ah sevgili, düşünün ki şu anda titreyen elleriyle birkaç ihtiyar, bu kadar sevdiğim, her şeyin üstünde sevdiğim vatanımın vasiyetnamesini imzalıyorlar.
İttihat ve Terakki, Türk tarihinde açıkça bir lidere sahip olmayan tek yapılanmadır. Ancak bu yapılanmada, fırkanın kuruluşundan feshine kadar geçen sürede bazı isimler ön plana çıkmış ve teşkilat üzerinde etkili olmuştur. Bunlardan en çok dikkat çeken üç isim: Enver, Talat ve Cemal Paşalardır.