XVII. yüzyıl başında Osmanlı Sarayı'na geldiğinde Sultan I. Ahmed'in gözdesi ve sultanı olur Kösem Sultan. Devlet yönetimi artık ondan sorulur. Koskoca bir imparatorluğu neredeyse bir padişah gücüyle yönetir. Kimi yorumlara göre Osmanlı Devleti'nde padişahlığın hanedan içindeki intikal tarzını dahi değiştiren olağanüstü bir padişah eşi ve padişahlar anasıdır o. Oğlu IV. Murad'ın, İstanbul'a korku saldığı astığı astık kestiği kestik devrinde de perde gerisinde o vardır. 2000 ve 2001 yıllarında yükselen "tarihi roman" tartışması kendi içinde de "dal budak" vermeye başlarken Reşad Ekrem Koçu'nun Kösem Sultan'ını yayımlıyoruz. Tam isabet! Hem "tarihi roman" hem de içinde "hanım" bir sultan var. Yani Koçu'nun bu kitabı hem tartışmanın üst başlığında ve hem de alt başlığında (sultanlı romanlar) güzide bir yere sahip. "Buyurun buradan tartışın!" dercesine yazılmış iki ciltlik bir roman. Osmanlı toplumunun yaşam tarzı, kültür iklimi, devlet ve saray hayatı, o saray hayatının içinde bambaşka bir dünya oluşturan Harem ve bütün bunların içinde birçok özelliğiyle tek, biricik olan bir kadın: Kösem Sultan. Koskoca imparatorluğu neredeyse bir padişah gücüyle yöneten, güçlü yönetim yıllarında "validei muazzama", "koca valide", "ümmülmüminin" (Müminlerin anası), "sahibetülmakam", "validei atika", "validei kebire" gibi sıfatlar taşıyan, kimi yorumlara göre Osmanlı Devleti'nde padişahlığın hanedan içindeki intikal tarzını dahi değiştiren olağanüstü bir padişah eşi ve padişahlar anası. Ve bir "büyükanne." Okurumuz elbette ki "tarihsel Kösem"i değil, Koçu'nun "Kösem Sultan"ını okuyacak. Ama hemen ilave edilmeli, "acaba ister roman olsun, ister araştırma, yazarından bağımsız bir "tarihsel Kösem" mümkün müdür? İster öğrenmek, isterse eğlenmek ya da her ikisini bir arada yapmak için olsun Koçu'nun Kösem'i türünün en güzel örneklerinden biridir.
