Avrupa'nın ilimde ve teknikte dev adımlarla ileri gittiği, fakat Osmanlı'nın devamlı olarak toprak ve irtifa kaybettiği yılların acıları içinde yaşayan Âkif, bu hâli Müslümanlara yakıştıramamaktadır.
Âkif, bütün bunlara; İslâm'ı yanlış anlayan, çarpık bir
tevekkül idrakiyle çalışmayı ve düşünmeyi terk eden Müslümanların sebep olduğuna inanmaktadır ve bu inancında da haklıdır.