Makarios biyografisi ne bir yergi ne de bir övgü kitabı... Stanley Mayes'in eseri tastamam bir yaşam öyküsü... Yazar Makarios'a fazla sempati duymadığını daha önsözde açıkça ifade ediyor ve çelişkili bir yaşamı anlatan kitabına kendi çelişkili duygularını aktararak başlıyor. Kitabın ilk bölümlerindeki çocukluk ve gençlik anlatımlarında bir insan olarak tanıma fırsatı bulduğumuz Makarios, ilerleyen sayfalarda kendi yarattığı gerilimlerin arkasında kayboluyor. Giderek geriye diplomatik manevralarla örülü Kıbrıs sorunu dışında bir şey kalmıyor.
Okurken bu hususta bir miktar düşündüm. Ancak kendine ait bir özel yaşamı olmayan, bekaretini yitirip yitirmediği bile tartışmalı ve doktoru dışında yakın dostu bulunmayan bir adamın yaşamının bu şekilde anlatılmasının gayet makul olduğu sonucuna vardım...
Kitap bittiğinde, Başpiskopos olmak yerine ABD'de akademisyen olmayı isteyen ama olaylara teslim olan Mikhail Muskos için duyduğum üzüntü ile her gerilimi sonuna kadar arttırarak uzlaşmaz bir şövenizme tutunan Makarios'a karşı duyduğum kızgınlık birbiri ile yarışıyordu.
Makarios birçok anlamda iyi bir kitap; özellikle de içinden çıkılmaz bir kördüğüme dönüşen Kıbrıs sorununun, Kıbrıslı Elen bacağının nasıl bir kör inat ile inşa edildiğini görmek için mutlaka okunmalı... Ya da şöyle diyebiliriz, hayattaki hiçbir hedefine ulaşamayıp başarısız olmuş muhteşem bir adamın; herkese nasip olmayacak dramını sadece bu kitapta bulabilirsiniz. Böyle bir şeye tanıklık etmek kolay bir şey değil özellikle o dram, tarihe kendi halkının alkışları ile yazılmışsa...
