Mao'nun Kültür İhtilali
Alberto MoraviaSözler ve Alıntılar
Ateşkes barış anlamına gelmez, yalnız savaşılmadığını gösterir.
...uçakla Kore’den Bangkok’a giderseniz şu etkileyici olayla karşı karşıya kalırsınız : Doğu Asya’nın Amerikan dalgasıyla kaplanışı; Amerikalıların Asya’ya taşması. Pasifik Okyanusu, Amerika’yı Asya’dan ayırır; ama bugün okyanus, kolayca aşılabilen bir çeşit çukurdan başka şey değildir. Amerikalılar Asya’ya yerleşmişlerdir. Hem bu yerleşme yalnız askerî değil, geniş anlamda kültür alanında da olmuştur.
Toplumu ya da devleti değiştirmek amacı güden bir ihtilâl devamlı olamaz. Ama insanı de ğiştirmeyi hedef alan bir ihtilâl ve sınıf kavgası devamlılık kazanabilir. Burada, ahlâk kategorisi anlamına gelen sınıfın, beraberinde araç anlamı kazanan kültürü de sürüklediğini bilmek gerekir.
Mao’nun deyimiyle silâh, hançer.
...komünist ülkelerin «her zaman» kapitalist ülkelere düşman olduğu doğru değildir. Bazı komünist ülkeler, siyasî ideolojiden çok ayrı nedenlerle bazı kapitalist ülkelere düşmandırlar. Demek bir arada yaşama mümkün, düşmanlık havası ise, bir arada yaşama havasının imkânsızlığından gelmiyor. Örneğin İtalya ile Yugoslavya arasında rejimlerin karşıtlığı var, meydan okuma yok.
Kapitalizm pek çok şeye yol açmış, diyorum sonra. Başlıcası, en çok göze çarpanı insanlarla eşyaları aynı düzeye getirmesi. Üreten ya da tüketen insanlardan daha çekici görünüşlü, daha eksiksiz, daha güzel eşyalar yapması.
...Mao da çok yazmıştır. Diğerlerinden ayrılan yanı, uzun meslek hayatı boyunca her şeyi yaptığı, hem siyasetçi, hem tahrikçi, hem komutan, hem kanun koyucu, filozof, ozan ve iktisatçı v.s. olduğu için her konuyla ilgilenip bir şeyler yazmasıdır. Mao Çin’in Lenin’i, Stalin’i, Troçki’si ve Mayakovski’sidir.
Mao Dönemi Çin’i
Çinliler ister edebiyatta, ister sanatta, felsefede ya da dinde olsun, geçmişlerinden nefret ediyorlar. Neden nefret ettiklerini bulmak da epey güç. O çağların geçmişte kalışı nefretlerinin nedeni değil fütüristler gibi. Ama baştan başa bir yanlış, burjuva ve kapitalist bir yanlış olduğundan geçmişten nefret ediyorlar. Üçbin yıl boyunca atalarına sadık kalan bu ülkede insana çok garip gelen bu nefretin yanı sıra belki dünyanın en şiddetli ve saldırgan milliyetçiliği, vatansever ve yabancılara düşman bir milliyetçilik var. Oysa milliyetçilikle geçmişle öğünme atbaşı gider. Çin'de tam tersine oluyor.
Bize kalırsa bu çelişki geleneksel Çin’in kaynaklarından düne kadar gelen, neredeyse illetli tutuculuğundan doğuyor.