Mâverdî'nin Siyâsetnâmesi Sözleri ve Alıntıları
Mâverdî'nin Siyâsetnâmesi sözleri ve alıntılarını, Mâverdî'nin Siyâsetnâmesi kitap alıntılarını, Mâverdî'nin Siyâsetnâmesi en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Filozoflardan biri "Öfkeyi hak eden bir kişiden razı olmak, razı olmayı hak eden bir kişiye öfke duymak hükümdarın gafilliğinden ileri gelir" der.
syf 68
Bunlar bir hükümdarın siyâsetinde ve devletini korumada izleyeceği yol-
lardan en aydınlık olanıdır.
Şair şöyle der:
Hükümdarlar, fazilet sahibi olduklarından dolayı büyük suçları affeder
Andolsun ki bazen küçük bir suça ceza verebilirler, bu
bilgisizliklerinden değil,
Sadece değeri bilinip cezalarının şiddetinden korkulsun diyedir.
Şair der ki:Eğer yeryüzünde insanlara lider olursanız
Değerli insanları yumuşak huyla ve cömertçe vererek yönetinizAşağılık insanların tümünü sadece küçümseyerek yönetiniz1Çünkü küçümseme bu aşağılık insanlar için daha uygun bir yoldur
Haccâc, Abdülmelik b. Mervân’a kendisini Sevâd halkına vali olarak
göndermesi için bir dilekçe yazdı. Abdülmelik ona şöyle cevap verdi: “İle-
ride eline geçecek dirheme, elinde bulunan dirhemden daha düşkün olma.
Halka biraz et bırak ki onlar bu sayede yağ bağlayabilsinler.”
Şüphesiz Allah Teâlâ, başarılı kılmada ve yolunu doğrultmada onun dos-
tu, yardım etmede ve desteklemede onun kefilidir.Allah’ın verdiği lutuf, güç ve yardımla Dürerü’s-Sülûk kitabı tamamlandı.
Salât ve selâm O’nun Peygamberi, Efendimiz Muhammed’e, onun temiz
ailesine ve arkadaşlarına olsun.
Enûşirvân şöyle demiştir: “Ben bu dereceye sekiz hasletle ulaştım. [1] Hiçbir emir ve yasakta asla şaka yapmadım. [2] Verdiğim hiçbir sözden ve ettiğim hiçbir tehdit-
ten dönmedim. [3] Nefsime uymaksızın [kifayeti esas alıp görev verdim.
[4] Faydalı olanı]1 yerine getirdim. [5] Öfkemden dolayı değil, terbiye
etmek için cezalandırdım. [6] Cürete varmayacak ölçüde çok sevmeyi, kine
varmayacak derecede korkmayı halkın gönlüne yerleştirdim. [7] Gereksiz
ödemeleri kestim. [8] [Böylece] erzakın daha fazla kişiye ulaşmasını sağladım.”
Hükümdarın yardımcılarını ve idarecilerini denemede dayanacağı kural,
üst düzey görevlilerini denemek, maiyetindeki herkesin düşünce ve görüşle-
rini dikkatle incelemek, hatta iç hâllerine ve gizli huylarına varıncaya kadar
niyetlerini ve maksatlarını bilmektir. O bunu yaparsa, onların tabiatlarının
ve niyetlerinin farklı olduğunu görür ve her birini tabiatına uygun bir işe
yönlendirir, onların hiçbirine hak etmediği bir makamı, üstlenmeye elverişli
olmadığı bir görevi vermez; hiçbirini becerisi sebebiyle hak ettiği görevden
daha aşağı bir göreve getirmez. Zira bunların her ikisi de zararlıdır ve siyâseti
kirletir.
Aynı şekilde Peygamber (salât ve selâm üzerine olsun) de “Güçlü, kendi
nefsine hâkim olan kimsedir.” buyurur.1 Filozoflardan biri de “Kendi nef-
sinden hoşnut olan kimse kendisine karşı insanların öfkesini celbeder.” der
Hikmetli bir atasözünde şöyle denilmiştir: “Asılsız haber götüren ya haber götürdüğü kişiye yalan söylemiş ya da aleyhinde haber uydurduğu kişiye hainlik etmiştir.”
Filozoflardan biri şöyle demiştir: “Hükümdar, nasıl ki halkın içinde sözü
kendisinden daha geçerli birinin bulunmasını istemiyorsa; din hususunda
da kendisinden daha üstün birinin bulunmasını istememelidir.”