Modern Doğa Anlayışı ve Kuantum Teorisine Giriş
Max PlanckSözler ve Alıntılar
"Cisimlere bakış açınızı değiştirirseniz, baktığınız şey de değişir.”
iyi bir teorinin başarıya ulaşması için propagandaya ihtiyacı yoktur...
Sayfa 15Kitabı okudu
Özgür İrade Sorunu
İnsanın kendi verdiği karardan edindiği bilgi kendi ruhunda öylesine bir yaşantıdır ki, bu yaşantıdan yeni bir karar doğabilir, böyle olunca insanın verebileceği kararların sayısı çoğalır, Böyle her yeni karar birbirine eklenerek bir karar zinciri oluşturur ki, insan gelecekte yapacağı eylemin hangisi olacağı veya olması gerektiğini bu zinciri yürütmeden belirleyemez. Başka bir deyişle, birbirinden türeyen karar ve karar gerekçelerinden oluşan bu dizi olmadan insan, yeni bir gerekçeyi tek başına türetecek bir bilgiye ulaşamaz.
Sayfa 76Kitabı okudu
İRADE VE EYLEM ÖZGÜRLÜĞÜ
Nedensellik yasası her insanın herhangi bir andaki eylem veya davranışları, ruhsal yaşantı olayları, özellikle de kararlarının, iç dünyasının bir önceki anda bulunduğu durumla ve çevresinden gelen etkilerle koşullanmış olduğunu söyler.
... irade ve eylem özgürlüğü denince söz konusu olan şey aslında yukarıdaki gibi bir nedensel bağlam veya ilişkinin varlığı değil, bu ilişkinin insanın kendisi tarafından bilinip bilinmediği sorunudur.
Sayfa 74 - Alan Yayıncılık Birinci baskı ocak 1987
rastlantı
Raslantı ve olasılık sadece makroskopik gözlemci için var (Arkanot 10, Y.Ö.) ki bu olasılığın büyüklüğü ve anlamı genelde böyle bir gözlemcinin bilgilerinin kapsamıyla ilişkilidir (orantılıdır). Makroskopik gözlemci için durum böyle iken, mikroskopik (mikro-dünyayı izleyen) gözlemci her yerde kesinlik ve keskin bir nedensellik görür. Makroskopik gözlemci yalnızca biraraya getirilmiş değerlerle hesap yaparken yalnızca istatistiksel yasaları tanımaktadır. Buna karşılık mikroskopik gözlemci bireysel değerlerle iş görür, bu değerler tizerine dinamiğin daima birebir anlam taşıyan yasalarını uygular. Yukarda ele aldığımız zar oyununu mikroskopik açıdan değerlendirirsek, yani zarın yapılış biçiminden başka onun başlangıç konumunu, başlangıç hızını ve de masa yüzeyinin dıştan etkisini, havanın direncini zarın her fırlatılışı için tam olarak bilebilirsek, artık raslantıdan söz etme olanağı kalmaz (Arkanot 11, Y.Ö.), o zaman zarın sonunda üzerine oturduğu yanyüzünü ve noktayı tam olarak önceden hesaplıyabiliriz.
Sayfa 42 - Birinci baskı ocak 1987
Einstein'ın Deterministik Gizli Değişkenleri Üzerine
Ne yaparsak yapalım doğada gözlediğimiz her olayda bizden bağımsız cereyan eden bir şeyler olacaktır. Öte yanda da kendimizi duyumlar ve ölçüm aletlerimizin yetersizliğinden sıyırmaya da öylesine çaba göstermeliyiz, olayın ayrıntılarına yüksekte bir kulenin tepesinden bakar gibi yansızca bakabilmeliyiz.
Sayfa 227Kitabı okudu
Somut varsayımları geride bırakmak
Ölçüm sonuçlarını anlayabilmek amacıyla klasik fiziğin somut varsayımlarını bırakmamız gereği ortaya çıkmıştır, artık bundan sonra teorik araştırmalar açısından, yepyeni soyut kavramlar oluşturmaktan başka bir çıkar yol kalmamıştır geride. Evrimin bu yolu kaçınılmazdır, yürünmelidir. Hiç bir güç bunu engelliyemez.
Sayfa 101 - Alan Yayıncılık Birinci baskı ocak 1987