Asırların oluşrurduğu kültür birikiminin inkar edilmeye yahut da tanınamayacak şekilde değiştirilmeye başlandığı modernleşme devrinde, en cezbedici ve geçer tavır; ıslah ve tanzim etmek fikridir. Osmanlı'yı acze düşüren, ulemanın durumunu, zihniyeti ve nitelikleri olduğuna göre, bu acziyeti giderecek olan kaynak da ilmiye tarikinin ta kendisidir. Hayatı, ıslahat fikrinin idare ettiği bu dönemde, ulemanın asıl çehresi, ilmiye üzerinden yerli kalarak modernleşmenin imkanlarını yoklayan Cevdet Paşa ile İbnülemin'in teşhis, tahlil ve tenkitlerindendir.
