Niçin Sosyalizm?
Albert EinsteinNiçin Sosyalizm? Gönderileri
Niçin Sosyalizm? kitaplarını, Niçin Sosyalizm? sözleri ve alıntılarını, Niçin Sosyalizm? yazarlarını, Niçin Sosyalizm? yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Evet, mülkiyet menfaatlerini temsil eden her hü-kûmet (bu menfaatler çöküs halinde bulunan bir kazanç sistemi üzerine kurulmussa) dagilmiya mahkûmdur.
Kapitalistler arasindaki rekabet, nisbeten de teknik gelisme, gittikçe artan ve gelisen is bölümü, diger ufaklarin aleyhine olarak muazzam istihsal birliklerinin tesekkülünü mümkün kildigi için hususi sermaye birkaç kisi arasinda kalmaya dogru gidiyor. Bu tekamülün neticesi, ezici kudreti demokratik bir sekilde teskilâtlandirilmis siyasi bir cemiyet tarafindan bile hudutlandirilamayan hususi sermaye oligargisi oluyor. Gerçekten siyasî meclislerin azalari siyasi partiler tarafindan seçiliyor ve bu partiler de hususi sermayedarlar tarafindan para ile satin aliniyor. Yahut da herhangi baska bir sekilde tesirleri altinda kalyor; böylece bu kapitalistler neticede tesri organlarini seçmen kütlesinden ayirmaya çalsiyor.
Geçenlerde, fikrimce insanlgin varlgini tehlikeye dügüirecek yeni bir harb ihtimalinden akilli birisine bahsediyordum ve kendisine, bu tehlikeye; ancak milletler üstünde bir organizasyonun karsi koyabilecegini söylüyordum. Karsimdaki bana sogukkanlilkla cevap verdi. insan cinsinin kaybolmasina neden bu kadar itiraz ediyorsunuz?》 dedi.
Planlı demokrasinin özü dikdatörlüktür, diyorlar.
Neticede, fert olarak vatandaş için objektif bir kanaate varmak ve siyasi haklarını akıllı bir şekilde kullanmak zordur, hatta umumiyetle imkânsızdır.
Sayfa 14
Lippmann gibi her çeşit kollektivzm'i özgürlük için bir tehlike sayan düşünürler iki şeyi unutuyorlar. Birincisi, bunlar her yeni tarihî şart altında özgürlüğün ne olduğunu yeniden tanımlamanın zorunlu olduğunu unutuyorlar. Tarihin her yeni devrinin şartları, özgürlüğe yeni ve farklı bir anlam vermiştir. Fakirliğin zerresini bile tatmamış meşhur bir gazetecinin gözünde piyasadaki çeşit çeşit mallar arasında seçme yapmak özgürlüğü, tâ Georgia'nın pamuk tarlalarından kalkarak San Juaquin Vadisi'nin geniş meyve çiftliklerinde acaba iş bulacak mıyım, diye yollara düşen mevsim amelelerinin gözüne gözüktüğünden daha önemlidir. Fabrikalar devlet mülkiyetine geçtiği zaman, doğması muhtemel olan bürokrasi tehlikesi, sendikaya yazıldığı için Mr. Ford'un memurlarından birinin ispiyonuna kurban olmaktan korkan bir ameleyi düşündürdüğünden daha çok Mr. Ford'un kendisini düşündürür. Halk kitlelerinin hayatında eşitlik ve güvenliğin var veya yok oluşu, sıradan bir işçi ile varlıklı bir yazarın birbirinden çok farklı olan bakış açılarına göre verilen hükme bağlıdır. Bu sıradan işçi ile varlıklı yazar, özgürlüğün her ikisi için de normal olarak aynı anlama gelmesine imkân vermeyecek kadar birbirinden uzak ve ayrı olan alemlerde yaşarlar.
Serbest pazar mekanizmasına dayanan bir toplumun özündeki sakatlık, Carlyle'in gösterdiği gibi, insanlar arasındaki başlıca ilişkinin para bağına bağlanmış olmasıdır.
Kapitalist sistemde uzun yaşamak, sağlıklı olmak, güvence altında yaşamak ve eğlenmek bile geniş ölçüde mülkiyet sahibi olmaya bağlıdır.
Üretim araçlarının bireysel mülkiyet hâlinde olduğu bir toplumda devlet iktidarı kanunun tarafsız egemenliği kuralını sağlayabilir mi?
Toplumdaki sorunların ortadan kalkması için tek çarenin, sosyal amaçları olan bir eğitim sistemiyle sosyalist bir ekonominin kuruluşu olduğunu düşünüyorum.
Zamanımızın kapitalist toplumundaki iktisadî anarşi felaketin asıl sebebidir.
Einstein merkezi ve planlı üretimden yana
Kalabalık ve yerleşmiş halk kitlelerinde, hayatlarının temini ve devamı konusunda gerekli mahsuller için, son haddini bulmuş bir iş bölümü ve fevkalade merkezileştirilmiş bir üretim mekanizması muhakkak lazımdir.
İnsanlar biyolojik yapıları yüzünden birbirlerini yoketmeye veya kendi kendilerinin sebep oldukları acı bir sonun esiri kalmaya mahkum değildirler.
