Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Boy, Konat ve Devlet

Oğuz’dan Selçukluya

Sencer Divitçioğlu

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
"Sultan Mahmut.. Ceyhun Nehri'ni geçerken Kınık denilen bir boyun birçok oğuş ve obası ile karşılaştı. Obayı kalabalık buldu, hayvanların çokluğunu gözünde büyüttü. Bu boyun günün birinde kendisini utandıracak bir yenilgiye götüreceğinden korktu" (Ahbar,s.2)
Oğuz etimolojisi hakkında pek çok varsayım ileri sürülmüştür. Pelliot (1930), sözcüğü ağuz-Oğuz'dan hareket ederek "Ilk süt" e; Sinor (1950), Oğuz'dan öküz (-buka)'e; Hamilton'u izleyen Golden (1972), akrabalığı imleyen oğ-köküne kapılarak oğuş, oğlan, oğul gibi sözcüklere; ve en sonunda Baskakov (1988:1982) ö-"düşünmek" kökünden gelen " akıllı, hikmetli" deyimlerine bağlar. Kanımca bunların arasında en doğrusu Golden'in telkin ettiği anlamdır.
Reklam
Iyi asker nasıl olmalıdır?
Al-Madarî (öl.840) onlarda aranılan erdemleri Araplara şöyle anlatıyor: "Türk savaş başkanları horoz* gibi kahraman, tavuk gibi iffetli, arslan gibi cesaretli, domuz gibi saldırgan, tilki gibi kurnaz, köpek gibi sabırlı, turna gibi uyanık, karga gibi temkinli, kurt gibi çevik ve yağru (fil?)gibi efendi olurlar" (Roux 1966, s.233). *horozun Arapların mübarek hayvanı olduğu biliniyor.
Sayfa 35 - Yusuf has hacib'in iyi bir subasi tarifi ile uyumlu bir bilgi.Kitabı okudu
İmdi , bilindiği gibi, dunya efsanelerinin büyük bir bölümünde Ay ilahı dişil, Boğa erildir (Cirlot, 1971; Chevalier & Gheerbrand 1982; Chetwynd 1989). Ay, genellikle kadınların aybaşı dönemleriyle ve doğurganlıkla ilgilidir. Boğa ise eril gücü ve dolayısıyla dölü ile yeryüzünde ki bereketi simgeler.
Selçuk, Cend'e göçerken mutlaka kararlıydı. Şöyle dediği söylenir: " Biz yaşamak istediğimiz bu ülke halkının dinini kabul etmeliyiz. Eğer onların törelerine uymazsak kimse bize yüz vermez, bizde tek başımıza kalmaya mahkum oluruz"(Bar Hebreaus op.cit.,s.293). Ve galiba Harzem emirlerinden kendilerine İslam dinini öğretecek bir hoca göndermelerini rica etmişti. Fakat gene de tengricilik ve kamlıktan kopmadıkları anlaşılıyor. Ahbar'a göre Selçuk, bir gece rüyasında ateşe işediğini ve ateşin kıvılcımların dünyanın doğusuna ve batısında sıçradığını görmüştür (op.cit.). Bir tefsirciye danışmış, o da "kendi kuşağından beylerin dünyanın dört bucağına hakim olacağını" muştulamıştı.
On bin atlı göçleri ile birlikte elli bin insan eder. O çağlarda orta boy bir çarpışma üç ila altı bin savaşçıyla yürütüldüğüne göre, on bin atlı ciddi bir rakamdir (Bosworth'da ayrıca yayalarda vardır:1973. S.226). Sanırım bu insan kitlesi yolda ve mahallinde peyderpey Selçuklu'ya katılan Oğuz türkmen'i, Kıpçak, Kuman, Küçet vs savaşçılarından oluşmuştu.
Reklam
1043 yılında Tuğrul Bey'in Abbasi halifesine yazdığı mektup
Gazneliler, Halifenin bazı ülkelerini yöneten köleler idi. Ben ise hür insanların evladıyım ve Hun hükümdarlarının uruğundan geliyorum. Onlar kadar saygı görmeye hakkım olduğu gibi, daha da fazla itibar görmek isterim.
Sayfa 117Kitabı okudu
100 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.