Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan Türk tarihi çalışmaları arasında özellikle Anadolu'daki yerleşim birimleri monografilerinin sayıca fazlalığı ve bu konulara ilginin yoğunluğu dikkati çekerken. sonraki yıllarda bu tur çalışmaların azaldığı da gözden kaçmamaktadır. Ancak arşivlerimizin araştırmacıların hizmetine girmesi ve üniversitelerimizde bu sahalarla ilgili tezlerin yapılması şehir tarihi çalışmalarına eski önemini kazandırmıştır.
Tanıtmaya çalışacağımız kitap da ülkemizde bu sahada yapılmış ilk çalışma örnekleri arasında gelmektedir. Eser, yazarın "1580-1596 Yılları Arasında Ankara ve Konya Şehirlerinin Mukayeseli incelenmesi Yoluyla Osmanlı Şehirlerinin Kurumlan ve Sosyo-Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Deneme", (A.Ü.D.T.C.F., Ankara 1973) başlıklı doktora tezi ile sonraki yıllarda ayni konularda yaptığı araştırma ve yayınlarına dayanmaktadır. Yazar yayında çalışmanın ilk haline pek müdahale etmediğini belirtmektedir (s. 11).
Osmanlı Devleti'nin siyasi ve ekonomik tarihi konularında yapılan çalışmaları şehir ölçeğinde ele alarak ülkenin genel durumu hakkında bilgi sahibi olunabileceğini belirten yazar. XV. yüzyıldan itibaren İslam dünyâsının tek temsilcisi olan Osmanlı Devleti dönemi şehir çalışmalarının sayıca azlığına dikkat çekmektedir. Yapılan çalışmada zaman olarak XVI. yüzyılın ikinci yarısının seçilmesinin nedeni mevcut malzeme ve dönemin özelliğiyle ilgilidir. Sosyo-ekonomik çalışmaların vazgeçilmez kaynaklarından olan şer’iye sicillerinin en eskisi Ankara için 15834 (991-2). Konya İçin ise 1562-3 (970-71) tarihlidir. Kanuni'den sonraki bu dönemde, bozukluk ve şikayetlerle ilgili kayıtların yanında arşiv belgelerine yansıyan "kadimden olıgeleni" de yakalamak mümkündür. Ayni coğrafi koşullardaki Ankara ve Konya'nın idari sistem içerisinde şehzade sancağı gibi ayrıcalıklarının bulunmaması, timar rejiminin uygulandığı eyaletler İçinde sancak merkezi statüsünde bulunmaları, ayrıca ulaşım ve ticaret yollan üzerindeki bu şehirlerin iktisadi ilaya tının canlılığı karşılaştırmalar için uygun zemini hazırlamışın. Ankara'nın 15834 ile 1627, Konya'nın 1562-3 ile 1647 Yılları arası dönemine ait onar şer’iye sicil defteri çalışmanın ana kaynağını teşkil etmektedir. Yazar bu defterler üzerinde yoğun ve çok yönlü incelemeler yapmıştır. Bunun yanısıra tahrir defterleri, maliye kayıtlan, vakıf defterleri gibi arşiv malzemesi değerlendirilerek, seyahatnameler ve mevcut araştırma eserlerindeki bilgiler de gözönünde bulundurulmak suretiyle derinlemesine bir çalışma yoluna gidilmiştir.
