Yol, liman, demiryolu yapımı; okul, matbaa ve gazetelerin kurulması, edebi ve kültürel bir uyanışı da motive etti. Bu tedrici değişimlerin yanında başlıca iki olay -1860'taki Lübnan ve Şam olayları ile 1877-1878'deki Osmanlı-Rus Savaşı- Arapların gelecek tasarımlarında ciddi değişikliklere sebep oldu. Bir yandan Hıristiyan Araplar Müslümanlardan ayrı bir kaderlerinin olamayacağını fark ederlerken öte yandan Müslümanlar da kaderlerinin Osmanlılarınkinden farklı olabileceğini, bağımsız bir Arap devleti kurmanın kaçınılmaz hale gelebileceğini düşünmeye başladılar. Bu süreç Arap milliyetçiliğini doğurmadı. Ancak henüz pek solgunca da olsa geniş bir siyasi yelpazenin renkleri I. Dünya Savaşı'nın öncesinde seçilmeye başlanmıştı.
