İnsanların öğrenme ve yenilenme yerine inanç ve inat mekanizmalarına tutunamaya çalıştığı, her gelişmeyi komplo, her yeniliği aldatmaca, ezberine uymayan her şeyi yok saydığı ölçüde kendini de tarih dışı bir konuma yerleştirmiş oluyor.
(...)Toplumsal değişimin açıklayıcı temeli, maddi altyapı ile birlikte tüm yaşam ilişkilerini, bilinci, ideolojiyi, ahlâki olan ve olmayan çeşitli değerleri de içerir.(...)