Temel Konuları Anlamak ve Üstesinden Gelmek İçin Bir El Kitabı
Psikologlar İçin Temel Meslek Etiği
Thomas F. NagyPsikologlar İçin Temel Meslek Etiği Gönderileri
Psikologlar İçin Temel Meslek Etiği kitaplarını, Psikologlar İçin Temel Meslek Etiği sözleri ve alıntılarını, Psikologlar İçin Temel Meslek Etiği yazarlarını, Psikologlar İçin Temel Meslek Etiği yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Etik kodeks
Genel anlamda temel bir kural, daha işin en başında mümkün olduğunda çoklu rol ilişkilerinden kaçınmak olabilir. Bu yaklaşım oldukça muhafazakar görülebilir ancak çoklu rol ilişkilerinden uzak durmanin
faydalar bulunmaktadır. Daha önce sosyal ilişkisi bulunan bir kişiyle terapi kabul edildiğinde olabilecek öngörülemeyen sorunlardan, hasta ya da danışan en başta başka birine yönlendirmekle kaçınılabilir. Özellikle de büyükşehirler gibi, ülkenin birçok kesiminde, yeterli sayida terapist mevcuttur ve danışan ya da hastalar kolaylıkla daha önceden tanımadıklar birine danışabilirler.
Sayfa 157Kitabı okudu
Etik kodeks
Meslek etiği, etkileşim içinde oldukları kişilere karşı tamamen nesnel ya da adil olmalarını istemek gibi mümkün olamayacak bir şeyi psikologlardan beklemez. Ancak psikologlar olabildiğince adaletin ve eşitliğin peşinde olmalı ve bunu yapma konusunda başarısız oldukları zaman bunun farkında olabilmelidirler. Psikologlar, yetkinliklerinin tehdit altında olabileceğini kabul ettiklerinde bu durumu çözmek için gerekli bazı adımları atmak durumundadırlar. Bu adımlar; deneyimli bir meslektaşına danışmak, mesleki becerilerini artırmak için eğitimler almak, güçlü ön yargıları için psikoterapi hizmeti almak ya da hastasını başka birine yönlendirmeyi içermektedir.
Sayfa 156Kitabı okudu
Etik kodeks
Hiçbir etik standart bir uygulayıcı için yetkinliği belirleyemez ancak bir psikolog yetkinlikle ilgili standartların anlaşılmasıyla zarar verme riskini en aza indirebilir. Örneğin, belirli bir müdahaleye ilişkin kapsamlı bir eğitim almadan da uygulama yapmaya imkan tanıyan bir etik standart söz konusudur ancak bu standart ayrıca uygulamanın sınırlandırılmasın ve durumun aciliyeti ortadan kalktığında ya da uygun bir hizmete erişilebilir olduğunda sona
erdirilmesini de gerekli kılmaktadır. Bu standart, hastasının bir aile üyesiyle olabileceği gibi ani gelişen ve aciliyeti olan bir durumla karşılaşan psikologlara rehberlik sağlamaktadır. Kırsal kesimlerdeki psikologlar da sevk edilebilecek başka sağlık hizmeti çalışanı olmadığında sözü geçen durumdan etkilenmektedirler.
Sayfa 152Kitabı okudu
Etik kodeks
Terapist hastasından tedaviyle ilgili bir
atif sağlamasın istediği anda ilişkiye ikinci bir rol -reklamalk ve mesleki
yöneticilik- eklemektedir. Klinik ortamın doğasında olan güc farklılıkları
genellikle hastanın böyle bir isteği reddetmesine engel olmaktadır. Terapinin etkililiği hakkında halka açık bir yorumda bulunmasına yönelik terapistinden gelen istek, psikoterapi sürecindeki depresyonlu hasta için hem mecburiyet hissine neden olurken hem de kişinin onurunu okşayan hisler yaratabilir. Böyle bir talebi reddetmek ayrıca külfetli olabilir, hastanın depresyon sürecinde zaten baş etmekle uğraştığı suçluluk ya da utanma duygulara eklenerek tedavi sağlanan kişide ek bir hayal kırıklığı yaratabilir.
Sayfa 137Kitabı okudu
Etik kodeks
Mahremiyetleri ihlal edilerek hem zarar verilen hem de sömürülen kişiler için de örnekler oldukça fazladır. Hastasıyla daha önce bu konuyu tartışmadan ve ondan bir izin almadan, hastası hakkinda bir kitap ya da makale yazan bir psikolog, hastasına hem zarar vermekte, hem de onu sömürmektedir. Böyle ortak bir proje üzerine konuşmak için tedavinin sonlanmasını beklemek en iyisi olacaktır. Çünkü tedavi
ortamına özgü olan güç farkı hastanın bunu reddetme ihtimalini zayıflatacaktır.
Sayfa 136Kitabı okudu
Etik kodeks
Hastasıyla bir ticari girişime başlayan ancak aylar sonra iş planı ve stratejileri üzerinde hastasıyla fikir ayrılığına düşen bir psikolog
kendini terapist olarak etkililiğini kaybetmiş olarak bulabilir. Eger bu rol başka rollere doğru kayarsa sınırlar tamamen riske girer ve başlangıçtaki terapötik birlikteliğe geri dönüş imkansız olabilir, bu da tedaviyi aksatarak hastaya zarar verebilir. lyi niyetle başlayan ticari bir girişim hastanın zaafiyetinin sömürülmesiyle sonlanabilir. Psikologların birçok hastası olmaktadır, böylece kişisel ve profesyonel yaşamları
arasindaki sınırlarıdeneyimlerle öğrenmektedirler. Hastalar ise genellikle sadece bir terapiste sahip olurlar ve profesyonel sınırlar konusunda oldukça acemidirler. Bu nedenle terapistlerinin deneyimlerine bel bağlarlar ve onlara güvenirler. Psikologlarn terapötik rollerine ek olarak başka bir role girme niyetinde olduklar belirli durumlarda güvenin sömürülmesi durumu ortaya çıkmaktadır.
Sayfa 135Kitabı okudu
Etik kodeks
Psikologların neden olduğu en ciddi zararlar aynı zamanda özünde sömürücü olanlardır; psikologlar bir şekilde bir menfaate dayanabilir ve bunu yapmak için kasıtlı karar verebilirler.
Sayfa 131Kitabı okudu
Etik kodeks
Sömürme, adil olmayan kullanım ya da başkalarının çalışmalarından haksız bir şekilde fayda sağlamak anlamına gelmektedir
Sayfa 129Kitabı okudu
Etik kodeks
Diğerlerinin çıkarına en iyi şekilde hizmet sunmanın bir parçası da bir kişinin meslektaşlarının yüksek etik standartlara olan bağlılığını izlemesidir. Bu mantıkla, psikologlar birbirlerinin "bekçisi" konumundadır ve doğrudan ya da mümkün olan başka yollarla psikologla baglant kurarak diğerleri tarafından yapılan etik ihlalleri irdelemek için girişimde
bulunmalılar: Özellikle erişilmesi güç, tehdit altında hisseden, kendini
beğenmiş ya da muhalif bir meslektaşla doğru müdahalenin seçilmesi
zorlayıcı olabilmektedir. Ancak herhangi bir eylemde bulunmamak bu ilkenin ruhuna aykırı olacak ve daha sonrasında hasta ve danışan için zarar verici olabilecektir. Dr. Green, eger bir meslektaşının bir danişanıyla olan başarılı terapi deneyimine ilişkin ayrıntıları sosyal medyada paylaştığını fark ederse, bu türden mahremiyetle ilgili ihlallerin önemini ve danışanlarına vereceği potansiyel zararlara ilişkin bilgileri bu kişiye
iletmelidir.
Sayfa 56Kitabı okudu
Etik kodeks
Her çoklu rol ilişkisi etik dışı değildir; ancak bir psikolog nesnelliğinden ve yetkinliğinden ödün verdiğinde kişisel ihtiyaç ve hırsları ön
plana çıkabilir ve bu da işinin kalitesini düşürmektedir.
Sayfa 37Kitabı okudu
Etik kodeks
Bazı yeni standartlar ise psikologların, kendi reklamlarında kullanmak için mevcut danışanlarından kendileri için referansta bulunmalarını talep etmeleri gibi nedenlerle eklenmiştir. Bu uygulama, terapistin danışan
üzerinde sahip olduğu etkiden faydalanarak danışanın sömürülmesi anlamına gelmektedir
ve bu nedenle bu uygulamanın amacı yasaklanmasına ilişkin bir kural geliştirilmiştir.
Sayfa 19Kitabı okudu
İLKE E: KİŞİLERİN HAKLARINA VE ONURUNA SAYGI
Psikologlar bütün insanların değerine, onuruna ve mahremiyet, gizlilik, özerklik (kendi kaderini kendisi belirleme) haklarına saygı gösterirler. Psikologlar; hassasiyetleri, özerk olarak karar verme yetilerini bozacak birey veya toplulukların iyi oluşları ve haklarının korunması için gerekli özel önlemlerin farkındadırlar. Psikologlar; yaşa, cinsiyete, cinsel kimliğe, ırka, etnik kökene, kültüre, ulusal kökene, dine, cinsel yönelime, engellilik durumuna, dile ve sosyoekonomik düzeye dayalı kültürel, bireysel ve rollere ilişkin farklılıkların bilincindedir, bunlara saygı gösterir ve böyle grupların üyeleriyle çalışırken bu faktörleri dikkate alırlar. Psikologlar, bu faktörlere dayalı ön yargıların çalışmalarındaki etkilerini ortadan kaldırmaya çalışırlar ve başkalarının bu tip ön yargılara dayalı aktivitelerine bilerek katılmaz ve onlara göz yummazlar (APA, 2010).
İLKE D: ADALET
Psikologlar, hakkaniyet ve adaletin, bütün insanlara psikolojinin katkılarına erişme, onlardan fayda sağlama ve psikologlar tarafından uygulanan hizmetler, yöntemler ve işlemlerin kalitesinde eşitlik hakkını verdiğini bilirler. Psikologlar mantıklı yargılamalar yapar ve olası ön yargılarının, yetkinliklerinin ve uzmanlıklarının sınırlılıklarının, adil olmayan uygulamalar yapmaya ya da yapılanları görmezden gelmeye neden olmadığını garanti etmek adına bazı önlemler alırlar (APA, 2010).
İLKE C: DÜRÜSTLÜK
Psikologlar, bilimde, eğitimde ve psikoloji uygulamalarında doğruluğu, güveni ve dürüstlüğü sağlamanın peşindedir. Bu aktivitelerde psikologlar; çalmaz, aldatmaz veya sahtekârlığa, hileye ya da gerçekleri kasıtlı olarak saptırmaya kalkışmazlar. Psikologlar vaatlerini sürdürmeye çabalar ve mantıksız ya da açık olmayan vaatlerden uzak dururlar. Faydayı en fazlaya çıkarmak ve zararı en aza düşürmek için aldatmanın etik olarak maruz görülebildiği durumlarda, psikologların böylesi yöntemlerin gerekliliği, olası sonuçları, bu yöntemlerin kullanımından kaynaklanan herhangi bir güvensizlik durumunu ya da diğer zararlı etkileri düzeltmeye yönelik sorumluluklarını düşünme konusunda ciddi zorunlulukları vardır (APA, 2010).