Romantizm
Önder ŞenyapılıRomantizm Sözleri ve Alıntıları
Romantizm sözleri ve alıntılarını, Romantizm kitap alıntılarını, Romantizm en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Romantik sözcüğü, geçmişte şövalyelerin yaşadıkları serüvenleri öyküleyen romanlara yollama yapıyordu. Ya da gezici saz şairlerinin (trubadurların) verdikleri gerçek haberlerin yanı sıra anlattıkları öykülere... Yani ressamlar, "roman gibi" inanılması zor, olağandışı görsellikler yaratmaya başladılar. Örneğin, bin yıl önce yaşanmış bir olayı, Asur Kralının kendini, karısını ve hazinesini düşmana teslim etmemek/olmamak için yakması gibi...
Romantizm, öznellik, coşkulu duygu ve sanatsal özgürlük gibi her biri (hepsi) görsel, anlatımcı (dramatik) ve egzotik izleklere yönelik değerlere ağırlık veren bir 19. yüzyıl sanat akımıdır ve Yeni Klasikçilik (Neo Classizm) akımına tepki olarak ortaya çıkmıştır.
Dönemi etkisi altına alan Romantizm'de sanatçı doğrudan kendisine yönelmişti. Duyguları, iç dünyası, kendi gücü onun tek kaynağıydı. Bu akımda sanatçının bireysel olarak kendini yorumladığı, kişiliğinin duygusal anlattığı görülür.
Romantik sanatçı, klasik ve yeniklasik sanatın kuralcılığından kurtularak kendi yaratıcılığını öne çıkaranı, halkın beğenisine seslenmeyen, ussal, görkemli, oranlama, biçim ve anlatım(expression)da ülküleştirilmiş (idealize edilmiş) güzellikteki yapıtlar yerine duyguları, düşseli ve de doğal güzeli yansıtan yapıtlar verdi. Bu, kentsoylunun isteğiydi.
Bu isteği, Rousseau "biçimsel kurallara bağlanmak yerine yaratıcılığın özgürlüğüne öncelik verilmesi gerektiği" görüşünü savunarak, düşünsel bir temele oturtmuştur. Aynı zamanda bir besteci olan Rousseau, müzikte de, armoninin değil melodinin öncelik alması gerektiğini savunmuş ve döneminin bestecilerini etkilemiştir.
Elbette ki, Rousseau, dönemindeki toplumsal gelişimin iyi bir gözlemcisiydi ve bu gelişmeyi değerlendirerek yön veren kişi konumunu edinmiştir. Rousseau, doğal güzelliklerin yapay güzelliklerden, dinde duygusal yaklaşımların dogmalardan, aşkta ve toplumsal ilişkilerde duyguların incelik ve ölçülülükten, sanatta yaratıcılığın kurallara bağlılıktan daha önemli olduğunu ortaya atıp savunmuş ve döneminin düşün adamı olarak tarihe geçmiştir.
Romantizm, 18. yüzyılda Avrupa'nın heyecan, coşku ve özgürlük tutkularını dile getiren akımdır. Romantik sanatçının özgürlüğü savunmasında, sarayın, soyluların ve kilisenin sanatçıdan koruyucu elini çekmesi kadar, Fransız Devrimi'nin özgürlükçü tutumu da önemli rol oynamıştır.
Fransa'daki romantik ressamlardan en önemlisi ise Eugéne Delacroix'dır. Dinamik fırça darbeleri, zengin anlatımı ve hareketli kompozisyonlarıyla döneme damgasını vurmuştur. Diğer bir önemli sanatçı da Théodore Gericault'dur. Almanya'daki Romantik akım ise Caspar David Friedrich ile hayat bulmuştur.
Goya, Delacroix gibi kendisine hayran romantik sanatçıları etkilemekle kalmayıp 19. yy.'da gerçekçilikten (realism) izlenimcilike (impressionism) değin bütün akımları etkilemiştir. 20. yy.'da ise, dışavurumculuk (expressionism) ve gerçeküstücülük (surrealism) Goya'yı övgüyle anmıştır.
Yeniklasikçilik akımının en önemli sanatçısı olarak anılan Jacques-Louis David, toplumsal yaşamı da yönlendirmiştir. Fransız evleri, Eski Romalıların kullandıklarını andıran mobilyalarla döşenmeye başlanmış; Fransız erkekleri, saçlarını, Eski Romalı erkekler gibi kısa kestirmeye; Fransız kadınları, Eski Romalı kadınların giysilerine benzer giysilerle dolaşmaya ve saçlarını onlar gibi yaptırmaya (biçimlendirmeye) başlamışlardır.
Yeniklasikçilik, Barok ve Rokoko'nun yorucu sürekli çizgileri, kıvrımları, oymalarından arınarak, yeniden sadeliğe dönüş isteğinin sonucudur. 18. yy. ikinci yarısında Pompeii ve Herculaneum kazılarının gerçekleştirilmesi, Eski Yunan ve Rönesans dönemine dönülmesi eğilimini güçlendirmiştir denilebilir. Klasik sanatın sade, dingin ama, soylu ve etkileyici görkemine dönmek isteğidir bu.
Ve bu isteğin yaratılmasına, dönemin Alman arkeolog ve sanat tarihçisi Johann (Joachim) Winckelmann'ın Eski Yunan sanatı hakkındaki yazıları büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Winckelmann'ın Yunan yonutu için kullandığı "soylu sadelik, dingin görkemlilik" deyışi, klasik sanat anlayışının genel tanımı olarak benimsenmiştir.
1760 ve 1770'lerde İngitere ve Roma'da bir grup sanatçı dönemin Neo-Klasik üslubuna uymayan resimler yaparak Romantizmin temellerini atmaya başladılar. Bu dönemde Ortaya çıkan en önemli isim William Black'tir. Bir sonraki dönemde ise William Turner ve John Constable İngiltere'nin romantik manzara resimlerin gerçekleştirdiler. Fırtınalı gökyüzü ve deniz kompozisyonları, korkuyla karışık doğaya hayranlıklarını ortaya koymaktaydı. Işık, atmosfer ve renk kullanımı resimdeki dramatik etkiyi güçlendirmek için kullanılıyordu.
Romantizm de doğal güzelliklere karşı büyük bir hayranlık söz konusudur.