3 Kasım 1839 günü Gülhane Meydanı'nda bizzat Sultan'ın da hazır bulunduğu bir topluluk önünde okunan Hatt-ı Hümayun ile Tanzimat-ı Hayriyye ilan edildi. Böylece on altı yaşındaki genç ve tecrübesiz hakan, İngiliz elçisinin tesiri ile mason Reşit Paşa'nın hazırladığı Gülhane Hatt-ı Hümayunu'nu bu amaçla yapılan törende, devlet erkânı, ulema, bütün yabancı elçiler, gayrimüslim cemaat başkanları ve temsilcileri, esnaf kethüdaları ve halktan ileri gelenlerin hazır bulundukları kalabalık önünde ilan etmekle Koca Osmanlı Devleti'nin yıkılma ve yok olma devrine bir kapı açmış ve bu hatası devlete ve millete çok pahalıya mal olmuştur. Böylece Tanzimat Fermanı ile Avrupa'nın üstünlüğü kabul edilmiş oldu.
