Tarihsel Terimler Sözlüğü
A. Timur BilgiçSözler ve Alıntılar
ABU SİMBEL TAPINAĞI
Eski Mısır firavunlarından II. Ramses (MÖ1301-1235) devrine ait en önemli eser olan Abu Simbel Tapınakları; Nil Nehri kıyısında, Nübya Çölü kenarındaki Abu Simbel Dağı’nın kayaları oyularak yapılmış biri büyük, diğeri daha küçük olan yeraltı tapınaklarıdır.
ABDAL
Anadolu’da ve Afganistan’da yaşayan göçebe bir Alevi Türkmen topluluğunun adıdır. Tasavvufta ise, ermiş, erişmiş kişidir.
ABOLİSYONİST
Uluslararası terminolojide “köleliğin kaldırılmasına taraf olan” anlamına, politik alanda ise; “bir oluşumun kaldırılmasına taraf olan” anlamına gelir. 1840 yılında anti-kölelik yanlıları Liberal Parti’yi kurdular. Amerikan İç Savaşı’ndan sonra da 1870 yılın da dağıldılar.
BABACILIK
Devletin toplumda babalık rolünü üstlenerek sınıflar arasındaki çelişkilerde uzlaştırıcı olmasını ve bir denge kurmaya çalışmasını savunan, devleti sınıflarüstü bir olgu olarak niteleyen siyasal görüştür.
ABGF
Avrupa Bölgesel Gelişme Fonu, Avrupa’da bölgelerarası ekonomik eşitsizlikleri azaltmak amacıyla 1975’te kurulmuştur.
DÜRZİLER
Fenikelilerin soyundan gelen bir topluluktur. Mısır’da hüküm süren Fatımi halifelerinden Hakim Bin Emrillah, kendisini 1017 yılında Tanrı ilan etti. Emrillah’a ilk kez biat eden kişi de veziri Hamza Bin Ali oldu. Halife ve veziri kendilerine inananlar bulunması için Anuştekin El Drazi başkanlığında bir misyoner grubu oluşturdular. Suriye’ye gönderilen Drazi 1019 yılında öldürüldü. Bunun üzerine Emrillah ve veziri ortadan kayboldu. Geride Emrillah’ın Hz. Ali’den sonra en büyük imam olduğuna inanan ve adını Drazi’den alan bir topluluk kaldı. Müslüman olmakla birlikte, inanç olarak Sünnilerden ve Şiilerden ayrılırlar. Savaşçı ve ihtilalci tutumlarıyla tanınan Dürziler, günümüzde genellikle Suriye, Lübnan ve İsrail’de yaşamaktadır.
ATLANTİK BİLDİRİSİ
9-12 Ağustos 1941 tarihleri arasında ABD Başkanı Roosvelt ve İngiltere başbakanı Churchill’in Newfoundlan’da yaptıkları görüşmenin sonucu, savaş sonrasının temel ilkelerini ilan eden bildiridir. Daha sonra Almanya’ya ve İtalya’ya karşı savaşan, savaş ilan eden 15 ülke bu bildiriyi desteklediklerini açıkladılar. Bildiri “Birleşmiş Milletler” örgütünün doğmasına ortam hazırlamıştır.