Sözler ve Alıntılar
1879 yılında Devlet Hazinesi’nin borçlara,
maaşlara, ve öteki harcamalara verecek para
bulamayarak ödemeden vazgeçmesi üzerine,
ellerinde devletin borç senetleri bulunanların
vekilleri ile İstanbul’da iki yıl süren
görüşmelerden sonra, 1299 yılının Muharrem
ayında (1881 Kasım), Muharrem Kararnamesi
denen kararname yayınlandı. Muharrem
Kararnamesi, yayınlandığı gündeki toplam 191
milyon İngiliz Liralık ya da 210 milyon Türk
Liralık borç bulunduğunu tespit ederek,
bunların birikmiş faiz, ikramiye ve biraz da
anaparasından indirmeler yapıp borç toplamını
96.437.234 Lira’ya düşürmüştür.
27 Ocak 1931 günü İzmir Halk Partisi
Kongresi’nde konuşan Gazi, tek partili
cumhuriyet düzenini kurmak için giriştiği
çabaları şöyle anlattı:
“Partimiz, öteki ülkelerde olduğu gibi,
herhangi bir siyasi parti olarak
düşünülmemelidir. Bilirsiniz ki siyasi partiler,
sınırlı amaçlarla kurulurlar. Oysaki bizim
partimiz böyle sınırlı bir görüşü izleyen bir
kuruluş değildir. Tersine, her sınıf halkın
yararını, eşit olarak ve biri ötekini zarara
sokmadan sağlamayı hedefleyen bir kuruluştur.
Öteki ülkelerde bu kuruluşun benzerini aramak
gerekli değildir. Partimizin uygulamak istediği
program, bir açıdan tamamıyla demokratik,
halkçı bir program olmakla beraber, ekonomik
bakımda ‘devletçi’dir. Halkımız da yaradılıştan
devletçi olduğu için her ihtiyacını devletten
istemekte kendinde hak görüyor.”
Lakap, Nişan, Madalya ve Özel Kılıkların Kaldırılması
Bu sırada, İ. İnönü imzalı bir başbakanlık
tezkeresi ile ‘efendi, bey, paşa’ gibi unvan ve
lakapların kaldırılması hakkındaki kanun tasarısı
Meclis’e gönderilmişti. Tasarının gerekçesinde
şöyle deniyordu:
Türk Devrimi’nin en açık vasfı,
demokratik olmasıdır. Demokrasinin
temeli ulusal toplumun üyeleri arasında
ne kanunda, ne teşrifatta (protokol), ne
de işlemde hiç ayrılık olmamasıdır. Türk
tarihinin ilk çağlarında ulusun kişileri
arasında hiçbir ayrılık yoktu. Göze
görünen görev yeri ayrılıkları, herkese
verilen görevlerin ayrılıklarından ibaretti
ki, bu görevlerin türlü dereceleri arasında
önem bakımından ayrılık olsa da görevin
şerefi ve görevi yapanın haysiyeti
noktasından hiçbir ayrılık yoktu. O
çağlarda ulus adamları yalnız adları ile
anılır, adlarının başına hiçbir sıfat ve
paye eklenmezdi. Övünülen tek sıfat,
Türk ulusundan olmaktı. Bunun en
parlak örneği, Attila’nın
Ve Mustafa Kemal Paşa’nın, dışişleri ile ilgili
çalışmalarında Türk hükümetine verdiği yön,
tüm dünya devletlerince uyulması gerekli,
değerli ve önemli bir ilke olarak kabul edildi.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, ‘Afyon
Yasağı’ hakkındaki uluslararası antlaşmalara
katılarak dünyaca beğenilen ve övülen bir başarı
aşamasına kavuşur, özellikle üniversite
öğrencilerinin yönettiği Türk gençliği
milliyetçilik alanında örnek ve uygarca
atılımlarda bulunurken, dış ilişkilerin
gelişmesinden de yararlanılarak Osmanlı
İmparatorluğu’ndan devralınan Düyunu
Umumiye de (Genel Borçlar) oldukça başarılı
şekilde tasfiye ediliyor, hükümetle alacaklılar
arasında imzalanan bir antlaşma, onaylanmak
üzere Meclis’e sunuluyordu.
“Ey millet, iyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti
şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi
olamaz. En doğru, en gerçek tarikat, ‘Uygarlık
Tarikatı’dır. Uygarlığın emir ve isteklerini
yapmak, insan olmak için yeterlidir. Bağlı
olmakla gönül kanısı ve mutluluk duyduğumuz
İslam dinini, yüzyıllardan beri alışılmış olduğu
üzere bir politika aracı olmak durumundan
çıkarıp, yükseltmenin gerekli olduğu gerçeğini
görüyoruz.”
10 Nisan 1931’de toplanan Türk Ocakları Kongresi de
kendi örgütlerini kapatmaya ve Halk Partisi’ne
katılmaya karar verdi. 10 Mayıs 1931’de
toplanan Halk Partisi Büyük Kurultayı da bu
kararı kabul etti.