Türk Grup Davranışı
Erol GökaTürk Grup Davranışı Posts
You can find Türk Grup Davranışı books, Türk Grup Davranışı quotes and quotes, Türk Grup Davranışı authors, Türk Grup Davranışı reviews and reviews on 1000Kitap.
.
Eski Türklerin evren ve dünya anlayışı etnosentrik bir özellik göstermektedir. Dünya evrenin merkezindedir, dünyanın merkezinde Türk yurdu, bu yurdun tam ortasında da kutsal dağ Ötüken bulunmaktadır. Dört köşe olarak tasavvur edilen dünyanın Türk yurdunun dışında kalan bölümünde Türklerin düşmanları yaşamaktadır. Bu dünya tasarımını temsil eden düzen tapınak, mezar anıtı,
şehir mimarisi ve el sanatlarında etkili olmuştur.
[...] Bu etnosentrik kozmolojiden günümüze kalan ve Türk grup davranışının önemli unsurlarından birisini oluşturan öğe ise, dünyanın merkezi ve prototipi olarak algılanan Türk yurdunun, vatanın kutsallığıdır. Göktürk yazıtlarında da açıkça görüleceği gibi Türk vatanı ve Türk milleti, başta Gök-Tanrı olmak üzere, kutsal varlıklar tarafından korunmaktadır.
.
Sayfa 99 - Türk KozmolojisiKitabı okudu
Ateş Kültü
.
Fatih hastalandığında Otman Baba, büyük bir ateş yaktırmış, dört servi ağacından yakılan bu ateşin başında “karanlık götürülsün ve Mehemmed sağ olsun” diye biten dualar okuyarak, hastalığın tedavisine çalışmıştır. Modern Türkiye'de de hastaların ocak üzerinden atlatılarak ya da iki ateş arasından geçirilerek iyileşeceğine inanıldığına, kötü ruhlardan korunmak için odanın yanan ardıç ağacı dallarıyla tütsülendiğine dair araştırmacı gözlemleri vardır. Anadolu'nun değişik yörelerinde üzerlik denilen bitkinin ateşe atılan tohumlarıyla hastayı tütsüleme, düğün, bayram gibi zamanlarda yakılan ateşlerin üstünden atlamak, çevresinde raksetmek ve dönmek şeklinde görülen sinsin oyunu da ateş kültünün günümüzde süren biçimleridir.
.
Sayfa 92Kitabı okudu
.
Güneş ve ayın yanı sıra, yıldızlar ve gezegenler de eski Türk inançlarına göre kutsaldır. Eski Türklerin bir işe girişmeden önce yıldızların ve ayın durumuna baktıkları, ayın başını ve dolunayı tercih ettikleri (ki hala Anadolu'da mutlu olmak için yeni ayda sevilen kişinin yüzüne bakılır), Venüs'ü (Zühre, Çoban veya Çolpan ya da Sabah Yıldızı) ve Satürn'ü (Zuhal) uğurlu ama Mars'ı (Merih) uğursuz saydıkları bilinmektedir. “Demir kazık” adı verilen Kutup Yıldızı ise, Türk kozmolojisinde çok önemli bir yer tutar; zira bu yıldız göğün direğidir; ulu ruhlar atlarını bu direğe bağlarlar.
.
Sayfa 85Kitabı okudu
.
Anadolu'da “Süneysi geldi!” diye bilinen, ölmüş bir kimsenin bir yıl kadar süreyle yakınlarının yanına geldiği inancı da “atalar kültü”yle ilgili olsa gerektir. Bu nedenle ölümün ardından, 3, 7, 40, 52. günleri ve sene-i devriyesinde Kuran-ı Kerim okutulur. Cuma ya da Arife günleri helva kavrulur, lokma ya da pişi kızartılarak koku çıkartılır. Amaç, geçmiş ruhların geldiklerinde mutlu olmalarını sağlamaktır. Hala birçok evde büyükler çocuklara, “Geldi, kapının önünde, cama vurmak üzere, ocağın başında” derler. Hatta sedirde onun için yer bile ayrılır. Anadolu'da çok canlı yaşayan davranışlardan biri de bir insandan bir talepte bulunulduğunda ya da bir iyilik görüldüğünde dua ederken, “Atanın başı hakkı için” veya “Ölmüşlerinin ruhuna değsin!” gibi ifadeler kullanılmasıdır.
.
Sayfa 83Kitabı okudu
.
Türk mitolojisi ve destanları, Tanrı'nın tecelli biçimlerinin yüzlerce örneğiyle doludur. Kağan'a kut'u veren de O'dur. Kağan, “Tanrı'nın yeryüzündeki gölgesi”dir. Osmanlı Sultanları da bu sıfatı kabul etmişler, klasik İslami hilafet anlayışına tavır almışlardır. Ancak kağan hata işlerse göksel ceza (Tanrı'nın gazabı) onu da vuracaktır. Yöneticiye atfedilen bu özellik, Türk grup davranışının temel niteliklerinden birisi olan “itaat"e dayalı bir toplum ortaya çıkarmıştır. Kağana yapılan başkaldırılar ve ona karşı işlenen suçlar Tanrı'ya karşı yapılmış kabul edilir.
.
Sayfa 79Kitabı okudu