Türkiye'de Arabesk Olayı
Martin StokesSözler ve Alıntılar
Arabesk,şehir için şehirli bir müziktir. Yalnızlığa, kötü sona mahkum aşıkların, karışık, çalkantılı duygu dünyalarını resmeder. Fakir göçmen işçilerinin sömürüldüğü, kötü işlerde kullanıldığı, gün geçtikçe bozulan bir şehri tanımlar ve dinleyenlerini, bir bardak daha rakı doldurmaya, bir sigara daha yakmaya, kaderlerine ve dünyaya lanet okumaya çağırır. Nüfusunun çoğunluğu müslüman olan herhangi bir toplumda böylesi bir müzik, büyük tartışmalar yaratacaktır.
Arabesk, devlet projelerinde, kültürel ve ekonomik katılımdan dışlanmış, azat edilmiş bir çevrenin, güçlü merkezi reform geleneğine tepkisi olarak görülmüştür.
Sayfa 22 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Hastalıklı duygu =İbrahim Erkal sevme şarkısı
Arabesk, Türkiye'de "kültür"den tamamen ayrılabilen hastalıklı duygunun ve duyarlılığının alanı olarak görülmektedir.
Faruk Güçlü'nün yürüttüğü 'Arabesk kültürünün intiharla ilişkisi' konulu araştırma, arabesk gecekondu kültürünün özellikle gençleri etkilediğini ortaya koydu. Arabesk kültürünü yayan filmlerle televizyon programlarının intihar vakalarında artışa neden olduğunu iddia eden araştırma, 1980 ile 1985 arasında Ankara'da meydana gelen 681 intihar vakasından 28'inin sinemadan, basından ve televizyonda gösterilen filmlerden etkilenerek açmazlarından kurtulmak amacıyla' intiharı seçtiğini ortaya koydu.
Sayfa 158 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Dolmuș kültürü çok yonlü bir kavramdır. Eğribel'e göre dolmuşun arabesk ve gecekonduyla ortak olan ozelliği devletin karşılayamadığı ihtiyaçlara popüler bir yanıt
sunabilmesidir. Gecekondu,
göçmenlerin konut sorununa çözüm sağlarken dolmuş devletin toplu taşıma sisteminin baședemediği, göçmenlerin ulaşım ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Benzer biçimde arabesk de devletin, halkın kültürel gereksinimlerine yanıt veremeyen resmi (özünde Batılı) bir kültür oluşturma çabalarına verilen bir karşılıktır. Tüm bunlar, alternatifsizlik kültürü olarak tanımlanmaktadır.
Sayfa 157Kitabı okudu
Bergen
'Gerçek' ve 'kurgu' bağlantısını daha yakından incelemek gerekirse, 1980 ortalarından 1989'daki ölümüne kadar popülerliğini korumuş kadın arabeskçi Bergen'in hikayesine bakabiliriz. Bu biyografinin en dikkat çekici yönü, ilk kocasıyla yaşadığı şiddetli geçimsizliktir. Ölümünden sonra gazetelerde yayınlanan haberlere göre yaşadığı mutsuz bir gönül ilişkisi, 17 yaşındayken PTT'deki işini bırakmasına neden oldu. Bir akşam Ankara'da Feyman Gece Kulübü'nde kız arkadaşlarıyla birlikte içerken sahnede şarkı söylemesi istendi ve sonrasında gece kulübünün müdürü tarafından şarkıcı olarak işe alındı. Böylece, Adana, Mersin ve İzmir'de hafif müzik şarkıcısı olarak sürdüreceği bir kariyere başlamış oldu. 1980'de Adana'da çalışırken Halis Serbest'le tanıştı, evlendi; kocası iki yıl sonra İzmir'de bir kıskançlık nöbeti sırasında yüzüne bir şişe kezzap attı. Böylece Bergen, artık 'Acıların Kadını' olarak arabesk kariyerine devam ediyordu. Bergen'in hikayesi, arabeske özgü dramın klasik unsurlarını içerir: mutluluk, bir anlık duygu ve davranışların sonucunda, sonsuza dek kalacak bir izle bölünür. Gerçek anlamda bir yüz'den yoksun kalan Bergen, bir şarkıcı ve bir dul olarak toplumsal ve cinsel hayatta marjinalliğe mahkumdur. Eski kocası, bitip tükenmez tehditlerden sonra, Bergen'i 15 Ağustos 1989'da Kayseri'deki bir gece programının ardından arabayla kaçırıp Mersin'e doğru götürürken Toros dağlarında yol kenarındaki bir restoranda vurur.
İletişim YayınlarıKitabı okudu
Dinleyenlerin büyük bir kısmı arabeskin, halk müziğinden arabeske geçen sanatçılar ile sanat müziğinden geçenlerden oluşan iki bölüme ayrıldığını düşünmektedir. Bazı insanlar arabeski sevdiklerini ama Zeki Müren ve Bülent Ersoy'un söylemesinden hoşlanmadıklarını belirtmişlerdi. Kimileri de İbrahim Tatlıses ve Mahmut Tuncer gibi 'halk' müziği sanatçılarını arabeskçi saymıyorlardı. Arabesk genel alanı içinde dinleyiciler, arabeski, sanat müziği ağır basan tarafının karmaşıklığı ile ya da halk müziğinden gelme arabesk şarkıcılarının karizmatik kişilikleri, hayat öyküleri ile tanımladıkları, oldukça kendine has sınıflandırmalar yaratırlar.
Sayfa 241 - İletişim YayınlarıKitabı okudu