Türkiye'de Arabesk Olayı
Martin StokesSözler ve Alıntılar
Arabesk, devlet projelerinde, kültürel ve ekonomik katılımdan dışlanmış, azat edilmiş bir çevrenin, güçlü merkezi reform geleneğine tepkisi olarak görülmüştür.
Sayfa 22 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Dolmuș kültürü çok yonlü bir kavramdır. Eğribel'e göre dolmuşun arabesk ve gecekonduyla ortak olan ozelliği devletin karşılayamadığı ihtiyaçlara popüler bir yanıt
sunabilmesidir. Gecekondu,
göçmenlerin konut sorununa çözüm sağlarken dolmuş devletin toplu taşıma sisteminin baședemediği, göçmenlerin ulaşım ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Benzer biçimde arabesk de devletin, halkın kültürel gereksinimlerine yanıt veremeyen resmi (özünde Batılı) bir kültür oluşturma çabalarına verilen bir karşılıktır. Tüm bunlar, alternatifsizlik kültürü olarak tanımlanmaktadır.
Sayfa 157Kitabı okudu
Arabesk,şehir için şehirli bir müziktir. Yalnızlığa, kötü sona mahkum aşıkların, karışık, çalkantılı duygu dünyalarını resmeder. Fakir göçmen işçilerinin sömürüldüğü, kötü işlerde kullanıldığı, gün geçtikçe bozulan bir şehri tanımlar ve dinleyenlerini, bir bardak daha rakı doldurmaya, bir sigara daha yakmaya, kaderlerine ve dünyaya lanet okumaya çağırır. Nüfusunun çoğunluğu müslüman olan herhangi bir toplumda böylesi bir müzik, büyük tartışmalar yaratacaktır.
Arabesk, şarkı metinleriyle olduğu kadar müziğe eşlik eden filmler yoluyla da konuşur. Dolmuş şoförlüğü, araba ya da minibüs alacak kadar parası olan göçmenlerin çoğunun atıldığı bir iştir. Sonuçta bir göçmeni oynayan arabesk yıldızları belki gerçek hayat'ta da oynadıkları dolmuş ya da kamyon şoförü rolünde görünürler. Yabancılaşmaya, baskıya ilişkin çoğu film de zaten Topkapı garajında geçer. Hareketlilik yanında, hiçbir yerde barınamamayı da ifade eden şoförlüğün gücü buradan gelmektedir. Arabeskin dolmuş ve gecekonduyla bütünleşmesi, dolmuşların içerisinde arabesk sembollerin yer aldığı dekorasyonlardan da anlaşılabilir. 1986'da alan çalışmama başlarken arabeskin, toplu taşıma araçlarında çalınması yasaklanmış olmasına rağmen araçların içleri, arabesk şarkılardan mesajlar içeren çıkartmalarla doluydu: 'Seni Sevmeyen Ölsün', 'Gurbet Kuşları', 'Mavi Mavi', 'Sus, Gözlerin Konuşsun', 'Şoförüm' gibi. Bunların yanında, aynı rengarenk plastik çıkartmalara Arap ve Romen harfleriyle yazılmış küçük dualar, 'nazarlıklar', plastik çiçekler, arabesk yıldızlarının resimleri ve arabesk ruhunu yansıtan diğer ifadeler de dekorasyona dahildi: yanaklarından iri, parlak bir gözyaşı süzülen küçük bir oğlan çocuğuyla, Mekke'deki Kabe'nin resmi önünde dua eden küçük bir kız çocuğunun resimleri.
İletişim YayınlarıKitabı okudu
Faruk Güçlü'nün yürüttüğü 'Arabesk kültürünün intiharla ilişkisi' konulu araştırma, arabesk gecekondu kültürünün özellikle gençleri etkilediğini ortaya koydu. Arabesk kültürünü yayan filmlerle televizyon programlarının intihar vakalarında artışa neden olduğunu iddia eden araştırma, 1980 ile 1985 arasında Ankara'da meydana gelen 681 intihar vakasından 28'inin sinemadan, basından ve televizyonda gösterilen filmlerden etkilenerek açmazlarından kurtulmak amacıyla' intiharı seçtiğini ortaya koydu.
Sayfa 158 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Hastalıklı duygu =İbrahim Erkal sevme şarkısı
Arabesk, Türkiye'de "kültür"den tamamen ayrılabilen hastalıklı duygunun ve duyarlılığının alanı olarak görülmektedir.
Dinleyenlerin büyük bir kısmı arabeskin, halk müziğinden arabeske geçen sanatçılar ile sanat müziğinden geçenlerden oluşan iki bölüme ayrıldığını düşünmektedir. Bazı insanlar arabeski sevdiklerini ama Zeki Müren ve Bülent Ersoy'un söylemesinden hoşlanmadıklarını belirtmişlerdi. Kimileri de İbrahim Tatlıses ve Mahmut Tuncer gibi 'halk' müziği sanatçılarını arabeskçi saymıyorlardı. Arabesk genel alanı içinde dinleyiciler, arabeski, sanat müziği ağır basan tarafının karmaşıklığı ile ya da halk müziğinden gelme arabesk şarkıcılarının karizmatik kişilikleri, hayat öyküleri ile tanımladıkları, oldukça kendine has sınıflandırmalar yaratırlar.
Sayfa 241 - İletişim YayınlarıKitabı okudu