Türkiye'nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri
Tarık Zafer TunayaTürkiye'nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri Quotes
You can find Türkiye'nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri quotes, Türkiye'nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.
Osmanlı devletinin asıl karakteri teokratik olmasıydı. Bir ailede (Hanedanı Ali Osman) toplanmış olan hakimiyet, toplumun dışında ve üstünde, beşeri ve dünyevi olmayan bir kaynaktan geliyordu: Tanrı. Böylece, Batıdaki eşlerinde olduğu gibi, Osmanlı İmparatorluğu'nda da hakimiyetin sahibi millet değil Tanrı idi.
"Oy toplamak için din propagandasına iltifat eden iktidar, dini çevrelere taviz vermekte tereddüt göstermez. İktidar, verdiği tavizler neticesi, bu çevrelerin isteklerin uygun bir hareket hattı takip edecektir."
1959Kitabı okudu
1959
"Devrimlerin çoğu zaman kendine zarar veren bir özelliği vardır; bilhassa Fransız İhtilâli'nde görüldüğü üzere, devrimler, bir çeşit "klasik zihniyet"e vücud vermektedir. Kutsal ilan edilen bir prensip koymakta, Bundan aklî sonuçlar çıkarmaya savaşmaktadırlar. Eskinin hareketsizliğine karşı olan devrim, zamanla kendi ideolojisinin fildişi kulesini kapanmakta, sosyal akışı takip edememektedir."
Ulaşılmış olan merhale uzun bir gelişmenin mahsulüdür: Teokratik -mutlak bir saltanattan meşruti bir rejime, bu kanaldan da laik -cumhuri bir devlete varış. Hemen hemen iki yüzyılı kaplayan bu oluşun bazı özellikleri kayda değer. Gelişme kesintili safhalarla cereyan ettiği için, mesela İngiltere örneğinde yapılamadığı için eski ile yeninin çarpışması şiddetli olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu, benzerlerine kıyasen daha demokratik özelliklere, hatta bazı üstünlüklere sahipti. Durma ve gerileme olarak isimlendirilen devrelerde sözü geçen özellikler kaybolmuş ve despotik bir mutlakiyet idaresi kurulmuştur.
Nitekim yayılma ve yükselme devrelerinde, aydın şeyhülislamlar birer ilerilik unsuru olmuşlardır. XVI. yüzyılın ünlü şeyhülislamlarından Zenbilli Ali (Cemali) Efendi bu tipin muvaffak (başarılı) bir örneğidir. Gerileme devrelerinde ise şeyhülislamlar arasında ıslahat baltalayıcıları çoktur. Hatta ıslahat hareketlerini ortadan kaldırmak isteyen kanlı ve korkunç hareketlerin idarecileri olarak görünmüşlerdir. Nizamı Cedit hare ketini kapayan Kabakçı Mustafa ayaklanmasının idaresini üzerine almış olan şeyhülislam Ata Efendi de bu tipin karakteristik örneğidir.