Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Asya’dan Avrupa’ya; Hazar’dan Akdeniz’e

Türklerin Büyükleri

Cansu Canan Özgen

Türklerin Büyükleri Gönderileri

Türklerin Büyükleri kitaplarını, Türklerin Büyükleri sözleri ve alıntılarını, Türklerin Büyükleri yazarlarını, Türklerin Büyükleri yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Sultan II. Abdülhamid'in evliya olduğunu iddia eden bazı tarihçiler var olmasına var! Ama bu iddiaların kabul edilebilirliği söz konusu değildir. Tamam, II. Abdülhamid'in dindarlığı ve ehl-i tarikliği konusunda en ufak bir şüphe yok. Kendisi dini hassasiyetlere riayet eder ve çevresinde de buna uyulmasını isterdi. Bundan hareketle Sultan Hamid'in evliya olduğunu iddia etmek doğru değildir. Zira evliyalık iddiası başka bir şeydir. Bana göre, saraydan evliya çıkmaz; hükümdardan da evliya olmaz. Sultan Hamid'in evliyalığını bu çerçevede değerlendiriyorum ve bu iddiaları doğru bulmuyorum. Kaldı ki bu iddiayı ispat edebilecek doğru dürüst somut bir tarihi delil de zaten bugüne kadar ortaya koyulamamıştır.
Sayfa 216 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Sultan II. Abdülhamid, Necmettin Alkan
Genel hatlarıyla Jön Türk/İttihadçı/Kemalist/Sol ve resmi tarih kabulündeki "Kızıl Sultan" Sultan II. Abdülhamid, 33 yıllık iktidarı boyunca hiçbir doğrusu olmamış; devleti ve toplumu aleyhinde faaliyetlerde bulunmuş; bundan dolayı da devletin dağılmasını hızlandırmış başarısız "müstebit" bir hükümdarıdır. Onun "müstebit" hükümdarlığı, devletin çökmesinin en önemli nedenidir. Aynı şekilde tersine olan genel Sağcı/Milliyetçi/Muhafazakar anlayıştaki "Ulu Hakan" Abdülhamid ise, 33 yıllık hükümdarlığı süresince hata yapmamış, bir karış dahi toprak kaybetmemiş ve evliya hükümdardır. 33 yıl devleti ayakta tuttuğu ve kendi planları için tehlike gördükleri için emperyalist ve masonik çevreler tarafında yerli işbirlikçileri hainler vasıtasıyla tahttan indirilmiştir. Fakat bize göre böylesine iki uç noktaya savrulmuş bir Sultan Hamid'in tarihî gerçekliği yoktur, tarih dışıdır. Karşıtlarının ve sempatizanlarının zihinlerinde inşa ettikleri hayalî bir karakter olarak böyle bir Sultan Hamid, hiçbir zaman var olmamıştır. Peki, bunların aksine makul bir II. Abdülhamid resmi yok mudur? Elbette vardır. Bize göre o; döneminin siyasî, iktisadî ve kültürel gerçekleriyle devletini yönetmeye gayret etmiş; 33 yıl gibi uzun bir süre zarfında doğruları kadar yanlışları da olmuş bir Osmanlı hükümdarıdır.
Sayfa 213 - 214 Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Sultan II. Abdülhamid, Necmettin Alkan
Reklam
Bana göre tarih bilgisi ve anlayışı olarak "Kızıl Sultan" ne kadar sıkıntılı veya problemliyse, "Ulu Hakan" da o kadar sorunludur. Bir defa, her ikisinin de tarihi bir gerçekliği ve karşılığı yoktur. Bunlar, ancak bazı iddialara dayanılarak ortaya atılan, belli maksatlara hizmet eden ve masum olmayan adlandırmalardır. Bunlar, siyasi endişelerle uydurulan kavramlardır. Bu tür abartılı tanımlamalarla tarihi bir hakikat ortaya konulamaz. Aksine tarihin abartılarak belli amaçlar için kullanılmasıdır. Hatta Sultan Hamid'in günlük siyasete; siyasi ve toplumsal hesaplaşmalara alet edilmesidir. Bir araştırma alanı olarak tarihin hammaddesi bir belge üzerinden gerçekliğe dayanan bilgidir.
Sayfa 215 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Sultan II. Abdülhamid, Necmettin Alkan
Tarih dizilerden öğrenilmez ama ilgi çeker ve doğru tarihin peşinde koşma yolunda bir merak uyandırır. Bizim için tarihle hiçbir behresi olmayan kesimlerin diziler vasıtasıyla ne olup bittiği konusunda aklına bir ufak şüphe düşmesi önemlidir ama doğru okumalar yapmak gerekir.
Sayfa 205 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Kanuni Sultan Süleyman, Feridun M. Emecen
Anlaşıldığına göre Şehzade Mustafa iyi bir idareci ve askerdi, ama muhtemelen içine düştüğü oyunu iyi oynayamamıştı, bunda babasına karşı kendisinde oluşan büyük güvenin rolü olduğu muhakkaktır. Kendisinin fiziki olarak dedesi Yavuz'a benzediği konusunda kaynaklarda bazı vurgular yapılır, fakat minyatürlerine dikkat edilirse şehzadelerin sakallı olmaması lazım gelirken onun sakallı olarak resmedildiği, babasının yanında sakallı olarak bulunduğu ve sima itibarıyla da bu haliyle Yavuz Sultan Selim'e pek benzemediği görülür. Atak bir şahsiyeti bulunduğu ve bu açıdan dedesinin (Yavuz'un) yolunda ilerlemek arzusunda olduğu söylenebilir. Fakat babası Sultan Süleyman'ın büyük atası II. Bayezid'le kıyas bile kabul etmeyecek büyük bir gücün sahibi olduğunun farkında olamamışa benzemektedir.
Sayfa 185 - 186 Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Kanuni Sultan Süleyman, Feridun M. Emecen
- Prof. Dr. Halil İnalcık:
"Süleyman uzun saltanatı (1520-1566) ve Avrupa politikasında oynadığı belirleyici rol dolayısıyla Batıda kendisinden en çok söz edilen Osmanlı sultanıdır. Francois de Bellefort, krallarının Süleyman'ın adaletini örnek almalarını öğütler. Fakat oğlu Mustafa'yı idam ettirmesi üzerine bu olumlu imaj değişir. Onun Hürrem'in nüfuzu altında zalim bir tiran olduğu ileri sürülür, hatta bu olay tiyatro eserlerine konu olur."
Sayfa 183 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021
Reklam
1520'de babasının vefatından sonra tahta çıktığında zaten bir ailesi vardı. Manisa'da iken cariyeleri olduğu ve adı bilinen üç oğlu ile bir kızının doğduğu tespit edilmiş bulunmaktadır. Bunlar arasında Şehzade Mustafa ve annesi Mahidevran da vardır. Diğer iki oğlu Murad ve Mahmud adlarını taşıyordu, bunların annelerinin kimliği meçhuldür, bazıları Gülfem Hatun'dan söz eder. Yani kısaca, Sultan Süleyman saltanat makamına Manisa'dan gelip oturduğunda en az üç erkek ve bir kız babasıdır. Fakat 1521 Belgrad seferi dönüşünde sarayda çıkan bir sâri hastalık sonucu, ki muhtemelen çiçek salgını olabilir, peş peşe oğulları Murad ve Mahmud'u kaybediyor bir de kızının vefat ettiği biliniyor, belki bunun dışında da ölenler vardır, bilmiyoruz, fakat bir şekilde Şehzade Mustafa hayatta kalmış durumda.
Sayfa 180 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Kanuni Sultan Süleyman, Feridun M. Emecen
Sert bir sultan olarak tanınan Sultan Selim'in oğluna karşı muamelesinin niteliği hakkında Evliya Çelebi kaynaklı bazı rivayetler dışında çok bilgi yok. Evliya Çelebi de genellikle Yavuz'un oğlunu kendisine rakip olarak görüp ortadan kaldırma teşebbüsleriyle ilgili masalımsı bilgiler verir. Bunların doğru olma ihtimalinin bulunmadığını düşünüyorum, çünkü Yavuz'un geride kalan tek oğlu Süleyman'dır ve Osmanlı imparatorluğunun yegane veliahdı durumundadır. Aksine, onun iyi yetişmesi ve tahta hazırlanması için gereken şartları bizzat Yavuz'un sağladığını düşünmek kabildir. Hatta gittiği uzun soluklu seferler dolayısıyla yerine vekil olması yahut Edirne kesiminde sınırları koruma altına alması için oğlunu 1513'te idareci olarak göndermiş olduğu Manisa'dan getirmişti.
Sayfa 177 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Kanuni Sultan Süleyman, Feridun M. Emecen
Preveze, Batılı harp akademilerde ders olarak anlatılmıştır. Taktik olarak çok önemlidir. Dördüncü sınıf bir deniz milleti de değiliz yani, ama bununla övünmemiz saçma. Preveze de anlatılır. kaybettiğimiz İnebahtı da anlatılır.
Sayfa 165 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Barbaros Hayrettin Paşa, Emre Safa Gürkan
953 öğeden 591 ile 600 arasındakiler gösteriliyor.