Jöntürkler, Osmanlı’nın çöküşündeki muhtelif sebepleri uzun uzun açıklıyorlar; haksız suçlamalar, muhatabı yanlış suçlamalar yapıyorlar. Rus atasözünü hatırlatmanın zamanıdır: “Hayvan ölmüş, hangi hastalıktan ölmüş ne fark eder?”
Türkler Avrupalı olmadıklarını kabul etmektedir. Muteber yazarlarından biri, Ali Kemal Bey İkdam’da heyecanla karşılanmış bir yazı yayınlamıştı. Türkler’in Asyalı kaldığını, bu yüzden Avrupa ilerlemesini takip edemediklerini açıklıyordu.
Avrupa’da bir Osmanlı Devleti ve bir Avusturya-Macaristan mevcut olduğu müddetçe, Avrupa savaşlara, çatışmalara, nefrete ve harabelere, bozgunlara, yaslara ve bir kan ve gözyaşı ummanında boğulmaya mahkumdur.
Osmanlı tarihini kavramak için sultan isimlerini sıralamak ve her birine layık olduğu sıfatı eklemek yeterlidir: Kandökücü Mehmet, Vahşi Murad, Cani Süleyman, Karındeşen Mahmud, Kasap Osman, Kızıl Abdülhamid...