Her şeyden önce, halkların -o halde Kürtlerin de- talebi olan, sınırsız kendi kaderini tayininin politik koruyucu bir içeriği vardır. Bu, birlikler, örgütler, seçimler ve aynı şekilde medyada bulunan temsilciler üzerinden gerçekleşen basit politik katılımı aşar. Burada söz konusu olanın devlet içinde politik örgütlenme olduğunu açıkça belli etmek için, en iyi bir şekilde özerklik veya özyönetim kavramıyla da betimlenir.
Eğer halklar statülerini belirleme konusunda kendi verili sınırları çerçevesinde kalıyorlarsa, bu durumda mesele özerklik meselesidir; yok eğer var olan birliğinden ayrılma ve kendi devlet örgütünü kurma eğilimindeyseler, mesele ayrılma meselesidir. Kanada’da (Quebec) veya İspanya’da (Basklar, Katalanlar) görüldüğü gibi, her iki seçenek de sadece azınlık halkın özgür iradesine bağlı değildir. Özerklik talebinden ayrılma talebine geçiş, devletin dayattığı ve artık katlanılmaz olan koşullar tarafından yaratılmış, hatta zorlanmış olabilir.
