V.- VI. Yüzyılda Tartışmalı Bir Hanbeli İbnü’z-Zağuni ve Sıfat Anlayışı
Ulvi Murat KılavuzSözler ve Alıntılar
Hanbelilerin Sıfat Anlayışı
Ona (İbniz Zağuni'ye) göre “Allah'a bir sıfat olarak hakiki manada elin izafe edilmesi, buna engel teşkil eden bir şeyden dolayı imkânsızdır” şeklinde bir itiraz doğru değildir.
Şöyle ki, Allah, kendisine nispet edilmesi açısından eşit seviyede bulunan sıfatlar taşımaya elverişli bir zâttır. Zira O, cevher, cisim veya araz olmayan bir zâttır. O'nun bilinen, idrak edilen veya aklın delaletiyle varlığı ortaya konulabilen bir mahiyeti olmadığı gibi bu hususta bir nass da varit olmamıştır.
İmdi, O'ndan mahiyet nefyedildiğinde, her biri mahiyetin ispatına bağlı olduğu için kemiyet, keyfiyet, cüz olma, kısımlardan müteşekkil ya da kısım olma gibi özellikler de reddedilmiş olur. Bütün bunlar Allah hakkında reddedilince, bir benzerinin bulunması da imkânsız hâle gelir. Bu durumda, "yed” demekten kaçınmak, “zât” demekten geri durmakla aynı kapıya çıkar. Bütün bu sayılan şartlar muvacehesinde "yed”i reddetmek için söylenecek her şey zâtı da reddetmeye zemin hazırlayacaktır. Zira İbnü'z-Zâğûnî'nin nazarinda Allah'a nispet edilme açısından bu ikisi arasında fark yoktur. Zâtin varlığını kabul etmeyi gerektiren kesin deliller sebebiyle muhatapların zâtı reddetmekten âciz kalmalari, O'nun zâtına uygun bir sifat olarak “yed"i reddetmekten âciz kalmalarına da sebep olacaktır.
Sayfa 190Kitabı yarım bıraktı
