Yargıya Felsefeyle Bakmak
Kurtul GülençSözler ve Alıntılar
Evetler kadar hayırlar da vardır ve önemlidir..
Olgularla ilgili yargılara bakıldığında, diğerlerinin aksine, olgusal olduğu söylenebilen bir önermenin aksi zihin tarafından hiçbir çelişkiye, daha doğrusu yanlışa düşmeden düşünülebilmektedir. Söz gelimi "Yarın güneş doğmayacak önermesi, doğacak önermesinden daha az anlaşılır değildir ve olumlusundan daha fazla bir çelişki içermez."
"Yarın güneş doğacak" önermesi her ne kadar bizim çok da alışkın olduğumuz bir doğal durumu dile getiriyor olsa da, aksi olan "Yarın güneş doğmayacak" onermesi en az diğeri kadar akla uygun olarak kabul edilebilir bir önermedir.
YKY, Cogito, 2019, İstanbul.Kitabı okudu
Bir dinin dogmalarına ve öngördüğü yaşam modeline inanan bir kimsenin en geçerli gerekçesi, her halukarda insanın bir düzen içerisinde yaşamını sürdürmeye mecbur olmasıdır. Nihayet o da bu zorunluluk karşısında seçimini yapmıştır. Ancak burada kritik bir nokta vardır. Dine karşı olanların eleştiri konusu, bir dindarın neden kurallardan oluşan bir yaşantı biçimini seçtiği olamaz. Çün- kü eğer bu olmazsa, kişi başka bir sistemi seçecektir. Esas eleştirilecek konu, alternatifler arasında neden dinsel yaşamı seçtiğidir. Diğer taraftan, dindanın dini olmayana yönelttiği "kuralsız yaşam biçimi eleştirisi de anlamsızdır. Çünkü dini olmayanın kuralı da olmaz tezi mantıklı değildir. Ancak bir yaşam sistemine bağlı iken ona uymamak, fire vermek, tutarsız davranmak, dinsel yaşamdaki insanın başına gelebildiği gibi, diğer yaşam modellerindeki insanlara da arız olabilir.
Sayfa 22 - YKY, Cogito, 2019, İstanbul.Kitabı okudu
Hukukun insanlar arası değer ilişkileri hakkında söyleyecek tek kelimesi olamaz, yapabileceği, sadece bazı ticari ilişkileri düzenlemektir, o da geçici olarak. Insan hakları konusunda da kör topal bir şeyler yapılmaktadır. Bu nedenlerle bir halkın çoğunluğunun ilahi adalet inancı hukukun adaletine üstün tutulur. Bu inançta halklar yerden göğe kadar haklıdır; inançta aslolan yeryüzü adaleti değil, gökyüzü lütfudur. Bu inanç, gerçeklikten kaçış değildir, tersine, bir dirençtir.
Sayfa 18 - YKY, Cogito, 2019, İstanbul.Kitabı okudu
Devlette hukukun üstünlüğü ilkesi, delik deşik bir ilkedir; anayasalarla yamamaya kalksan başka yerden delik açılır. Gerçeklikte bu bir ilke değil, bir paradokstur. Filozofların pek azı Leviathan canavarının kudretini anladı – Augustinus, Aquinas, Hobbes son yazılarında Kant.
Sayfa 19Kitabı okudu
Siyaset Yargıya Girmemeli!
"Yargı artık iktidar eşittir güç" denklemi çok tehlikeli ve kirli bir denklemdir. "Yargı-siyaset" ilişkisi ise bu kirliliği ve tehlikeyi önlemenin başat yoludur. Yargının siyasetle ilişkisi her daim canlı olmalı, ancak "iktidar" ya da "güç" ile yargının ilişkisi olmamamalıdır.
Sayfa 244Kitabı okudu
Yargı ve Etik: İtiraz, Tartışma, Demokrasi
Eichmann totaliter bir ideolojiye, zorba bir rejimin emir ve yasaklarına, üst tabakanın sesine körü körüne itaat eden bir bürokrattır. Bununla birlikte sıradan bir suçlu da değildir. Ne de işlediği suç sıradan bir suçtur.
Sayfa 113Kitabı okudu
Yargı ve Din: İnanç ve Düşünce
Zihnine şüphe düşmesin diye gece gündüz dua eder, bunun içim Tanrı'dan yardım talep eder. Halbuki ona şüphe etmek yetisini veren aynı Tanrı'dır. Şüphe etmek zihnin temel fonksiyonlarından biridir. Bilimsel bilgiye ulaşmada yegane kılavuzdur. Dindarın, aman şüphe etmeyeyim arzusu, özünde zihnim doğru çalışmasın talebinden başka bir şey değildir.
Sayfa 23Kitabı okudu