Yeniçağ Felsefesinde Apriori Problemi
Uluğ NutkuSözler ve Alıntılar
Çözülmemiş problemler "şimdi"nin bilgisinin sınırıdırlar, fakat bu sınır geleceğe uzatılamaz. Henüz bilinmeyenden kalkarak "mutlak bilinemezlik" iddiası, en azından mantıki bir yanılmadır.
Evrenin başlangıcı sorusu, astronomi bir bilim olmadan önce de insani kaygılarla sorulmuştu ve dinler bu soruya toptan cevaplar vermişlerdi. Fakat bugün astrofizikçilerin verdikleri cevaplar, bir "son söz"de birleşmeseler bile kaynak sorularını belli bir derecede karşılıyorlar ve bilimseldirler.
Bu ayırımda duyu izlenimleri Locke'un duyu idelerini, düşünce izlenimleri de düşünce idelerini karşılar. Locke her ikisine de ide demekle orijinal ile kopyayı ayırmamıştı.
Sayfa 43 - bu ayırım dediği: duyu ve düşünce izlenimleri. hume ve locke'da duyu düşünce ide ayrımlarıKitabı okudu
Algılama aklı etkilemezse hiçbir tecrübe bilinmez; algılamanın olmadığı yerde bilgiye varılamaz; tahminde, inançta, hayalde kalınır. Algı, bilgiye doğru ilk adımdır.
Kant'a daha büyük haksızlık, onu 'uzlaştırıcı' olarak yorumlamaktır. Sanki Kant rasyonalizm ile emprizmi uzlaştırmış! Oysa onların hareket noktaları bakımından ikisine de karşı çıkmış ama ikisinden de işleyeceği görüşler almıştır. Felsefi hesaplaşma ancak böyle olur.
Sayfa 80
Leibniz
"Tecrübenin fizikte ilerleme için kendi başına yeterli olamayacağı -Locke tarafından- çok iyi söylenmiştir. Derin bir anlayış birkaç alelade tecrübeden, alelade bir anlayışın en seçkin tecrübelerden çıkarabileceği sonuçlardan daha fazlasını elde eder; bir de, tabiat üzerinde deneme, olağan deyimiyle, tabiatı araştırma sanatı vardır. Fakat fiziğin ayrıntılı bilgisinde ancak tecrübemizin oranına göre ilerleyebileceğimiz de her zaman doğrudur."
Bilim tarihinde yapayalnız değildi, ama öyle olsaydı bile buluşunu yapacaktı, çünkü gerçeği bir kez kavramıştı ve çünkü gerçeklik onu yakalamıştı ve bundan kurtuluş artık yoktu. Hayatlarını bilime adayanlar için başka seçenek kalmaz.