BÂTIL YOK OLMAYA MAHKÛMDUR
🥀
Yüce Rabbimiz, Hz. İbrâhîm (aleyhi’s-selâm)’ın,
bâtılın temsilcisi olan putları paramparça ettiğini şöyle beyan buyurmuştur:
فَجَعَلَهُمْ جُذَاذًا اِلَّا كَبِيرًا لَّهُمْ لَعَلَّهُمْ اِلَيْهِ يَرْجِعُونَ
“Sonunda İbrahim onları paramparça etti. Yalnız onların büyüğünü bıraktı; belki ona müracaat ederler diye.” (Enbiyâ Sûresi,58)
Bu âyeti kerîmede Cenâb-ı Hak, putların büyük olanını ifade buyururken
“(Kebîran lehum) Onların büyüğünü"
ifadesini kullanmıştır. Bu ifade birçok hikmeti hâizdir. Şöyle ki; bâtılın temsilcisi olan put için mutlak olarak “büyük”
ifadesi kullanılmayıp diğer putlara izafe edilerek “onların
büyüğü” denmiştir.
Yani o put asla “büyük/yüce” değildir.
Onun büyüklüğü, kendisi gibi bâtıllara nispetledir.
Bu âyeti kerimedeki bu latif üslûp, bizlere şu mesajı vermektedir:
“Cenâb-ı Hakk’ın tahkir ettiği hiçbir şeyi tazim etmeyin. Zira onlar, ancak kendilerini tazim edenlere nispetle büyük olabilirler.
Bâtıl ve bâtıla dâir hiçbir şey ta’zîm
edilemez.”
(Allâh-u a’lem.)
[Sa’dî, Tefsîru’s-Sa’dî]
[Letâifu'l Kur'an,c.2,s.82]
Doğruyu söylemek gerekirse, insanoğlu değer ölçülerini yeryüzünden değil de gökten almakla, hayat sistemini insanların arzuları yerine vahiyden almakla yeniden dünyaya gelmiştir.
“Bir şeylere sahip olmak değil, sahip olduğumuz şeylerin Allah’ın lütfu sayılmaya değer olup olmadığı önemlidir.”
Sayfa 115Kitabı okuyor
Ey iman edenler, eğer Allah'tan korkarsanız O, size iyi ile kötüyü ayırt edecek bir marifet ve nur verir. {Enfal 8/29} Nitekim bir âyet-i kerimede "و يجعل لكم نورا تمشون به" Sizin için aydınlığında yürüyeceğiniz bir nur yaratır. {Hadid 57/28} buyurulmaktadır. Bu âyet, takvânın kalbi aydınlattığına, gönülleri açtığına, ilim ve marifeti artırdığına delildir. https://1000kitap.com/kitap/kitap--135927 
Muhammed Ali Es-Sabuni
mülk 10. Yine, derler ki: “Şayet (vahye) kulak vermiş ya da kendimiz
akletmiş olsaydık, bu çılgın ateşin sahipleri arasında olmazdık!”
[1716] “Şayet kulak vermiş olsaydık”, yani hakkı arzulayan kimseler olarak uyarıya kulak vermiş -uyarıları adamakıllı düşünen- kimseler olsaydık...Denilmiştir ki burada sem‘ ve ‘akl bir arada zikredildi; çünkü mükellefiyet naklî ve aklî delillere dayanır. Bu âyette “Eğer biz Ehl-i Hadis veya Ehl-i Rey mezhebine mensup olsaydık…” şeklinde bir mâna kastedildiğini söylemek bir tefsir bid‘atidir. Sanki âyet bu iki ekolün ortaya çıkmasından sonra inmiş!..
Sanki Allah diğer mezheplerin mensupları ve müctehidleri hakkında tehdit âyeti indirmiş!.. Kesin kurtuluşa sanki bu iki ekolün mensupları erecekmiş!.. -Oysa cennetle müjdelenen sahabi sayısı sadece ondur; bu sayıya bir onbirincisi eklenmemiştir.- Sanki sırat köprüsünü geçenlerin çoğu bu iki fırkanın ismini işitmiş!..1
Sayfa 832 - Yazma eserler
Bu tablonun da açıkça gösterdiği üzere, Kur'an'ı anlamak, ilk doğrudan muhatablar dönemindeki gibi dolayımsız olmaktan çıkmış, metre yaklaşmak, ancak asırlar içerisinde biriken curufatin ayıklanmasıyla mümkün olabilecek bir hâle gelmişti. Dolaylı muhatablar söz'le, müşterek bir “şimdi' içerisinde karşılaşmadıklarından, ister istemez söz'ün delâletini, söz'ün kendi bağlamında ararnak zorundaydılar; ne ki kocaman bir tarih vardı metin'le kendi aralannda. Söz'ü doğrudan işitmemişler, ona doğrudan muhatab olmamışlardı. Bilakis söz'ü koca ciltlerin sayfaları içerisine sıkışmış ve üstelik etrafını bir 'yorumlar hâlesi' sarmış bir durumda buldular. İşin garip tarafı, bu koca ciltlere iyi bir eğitim almadıkça, temel alet ilimleriyle mücehhez olmadıkça yaklaşmaları da mümkün değildi. Dil ilimlerinde maharet kesbetmeden Ebu Ubeyde, Ferra, Zemâhşerî, Ebu Hayyan, Kadı Beydavî gibi âlimlerin tefsirlerini, kelâm ve felsefe okumadan Fahr’ur-Razî'nin tefsirini, hadis ve fikih tahsil etmeden Begavî'nin, İbn Kesîr'in, Kurtubî'nin, Cessâs'ın, Ebu Bekir İbn’ul-Arabî'nin tefsirlerini okuyamaz, okusalar bile kavrayamazlardı. Metin'le dolaylı muhatablar arasındaki mesafenin iyice açılması ve böylelikle halkın metnin dil ve üslubunu kolaylıkla kavrayamayacakları bir konumda yer alması, ister istemez, metnin dilini "herkesin anlayabileceği bir dil", metnin ele aldığı bazı meseleleri ise, “herkesin anlayabileceği türden meseleler” olmaktan çıkarmış, metnin dili ve bu dilde ifade edilen bazı meseleler, kaçınılmaz bir surette köklü sa'y u gayretlerin sonucunda kavranabilecek bir mahiyete bürünmüşlerdi.
Sayfa 101
