Kesin olan bir şey var: Neandertaller binlerce yıl boyunca zorlu koşullarda yaşadılar, bu sırada gezegenlerini mahvetmeden hayatta kaldılar. Bu, onların zeki, uyarlanabilir ve dayanıklı olduklarını gösteriyor. Modern insanlar olarak zeki olduğumuzu düşünmek hoşumuza gidiyor ancak yaşarken bir taraftan da ortalığı iyice karıştırmış olduğumuz bir gerçek. Belki de "Neandertal" teriminin aşağılayıcı anlamında kullanılmayı bırakıp bir iltifat olarak görülmeye başlamasının zamanı gelmiştir.
Sayfa 77
21. yüzyılın başında ilerleme treni bir kez daha perondan ayrılmak üzere. Bu belki de Homo sapiens isimli perondan yapılacak son sefer olacak ve treni kaçıranların ikinci bir şansı olmayacak. Trende bir yeriniz olsun istiyorsanız bu yüzyılın teknolojisini, özellikle de biyoteknolojiyi ve bilgisayar algoritmalarının gücünü kavrayabilmeniz gerekiyor. Buhar makinelerinden ve telgraftan çok daha etkili olacakları gibi kullanım alanları da yiyecek, tekstil, araç ve silah üretimiyle sınırlı kalmayacak. Beden, beyin ve zihin, 21. yüzyılın temel ürünleri olarak konumlanırken bunları üretmeyi bilenlerle bilmeyenler arasındaki fark Dickens İngiltere'siyle Mehdi'nin Sudan'ı arasındakinden çok daha derin olacak. Hatta Sapiens ile Neandertaller arasındakinden bile daha büyük bir farka şahit olacağız. 21.yüzyılda ilerleme trenine yetişenler, yaratmanın ve yok etmenin ilahi kudretini elde ederken, geride kalanlar yok olma tehdidiyle karşı karşıya kalacaklar.
Sayfa 286Kitabı okudu
Modern insanlar en geç 200.000 yıl önce Afrika’dan Levant’a ve muhtemelen bugünkü Yunanistan’a ilerledi. Ancak böyle bir ilerleme hiçbir şekilde bir ölüm kalım mücadelesine yol açmamış, aksine Neandertaller ve modern insanlar aynı bölgede 100.000 yıldan fazla bir süredir birlikte yaşamıştır.
İspanyol ve Belçika bulgu sahalarında incelenen tüm bireylerin dişlerindeki tartarlarda esas olarak öpüşürken yayılan metanokoklar (archaea) bulunmuştur. Modern insanlar ve Neandertaller biyokültürel becerilerinin çoğunu paylaştıkları için, kökenlerinin yaklaşık 800.000 yıl önceki son ortak ataya kadar gitmesi çok muhtemeldir.
Neandertaller ölülerini de gömdüler: Bu ritüelle birlikte insanlık tarihinde ilk kez ölenlerle ilgilenilmiş oldu.
Neandertaller, Buz Devri koşullarında gelişimlerinin zirvesine ulaştı.