Niyazi-i Mısri'nin şu dizeleri, insan-ı kamilin psikolojisi hakkında fikir vermektedir: "Derman arardım derdime, derdim bana derman imiş/ Bürhan arardım aslıma, aslım bana bürhan imiş."
Kişi bu dünyadan el-etek çekmeden ondan özgürleşmeyi başarabilmelidir. Daha fazla edinme arzusuna, mevki kaygısına köle olmadığı sürece kişi fakirdir, erdemlidir.