"Nedir o halde benim için opera? Büyük bir serüvendir."
1934 yılında Meclis açışı konuşmasında, “Ulusal ince duyguları toplamak, onları bir gün önce genel musiki kurallarına göre işlemek gerekir. Ancak bu şekilde Türk ulusal musikisi yükselebilir, evrensel musikide yerini alabilir” demişti. Gerçekten de opera ve tiyatro sanatlarıyla Türkiye bir dönüşüme girmiştir.
Benzerler birbirini çekerler. Bizim titreşimlerimizle uyumlu olan her şey, karşı koymaksızın bizim hayatımıza çekilecektir. Bu, bizim için her zaman olumlu bir şey anlamına gelmez. Mesela titreşim bazen maddeyi tahrip edecek kadar kuvvetli olabilir. Bir opera sanatçısı sadece sesinin gücü ile bir bardağı
çatlatabilir. Burada yaptığı şey enerjiyi boşluktan bardağa iletmektir. Eğer bardağa
iletilen enerji bardakla aynı titreşime sahipse, yani bardağın moleküler yapısı ile
aynı frekanstaysa, basınç bardağı çatlatacak kadar büyük ola-bilir
Haklarımız var ama giderek kağıt üzerinde kalıyor. Adalet sistemi darmaduman, eğitim sistemi altüst oldu. Sanat çok geri plana itildi. Tiyatrolarımız kapanıyor. İstanbul'daki opera çoktan kapandı bile. Kadına evinde oturup çocuk doğurması ve sadece çocuğuna bakması için müthiş bir teşvik var. Kadınların lehine öyle yasalar çıkıyor ki, artık kimse kadın eleman çalıştırmak istemeyecek.
"Kimseden korkmayın. Ben her şeyi üzerime alıyorum. Ben kötü, kaprisli bir kızım, bir opera sahnesinden çıkmışa benzeyen kayık başımı döndürdü yalnızca. Biliyor musunuz, her şeye karşın beni deliler gibi sevdiğinizi sanıyordum. Lütfen karşınızdaki şu budala kızı aşağılamayın, gözlerimden şu anda akan gözyaşlarıyla da alay etmeyin. 'Kendime acırken' ağlamaya bayılırım."
Tom Waits, San Diego'daki ve nihayet Los Angeles'in "aşk mekânlanındaki" yalpalayan gece çizgilerini takip edebilmek için bir yerlerde piyano çalmayı da öğrenmiş olmalı; ta ki 1972 yihinin bir akşamı Frank Zappa'nın menajeri Herb Cohen tarafindan keşfedilene kadar.
Keşfedildi mi? Bu biraz abartlmış bir ifade. Havlayan bir
köpek keşfedilmez, ancak onun tarafindan korkutulur. Bu durumda eğlence endüstrisinin çıkardığı on plaktan sonra bile bir değişim olmadı. Ritmler mi? Bunlar daha çok gettodan geler vuruntulardır. Melodileri gece kaçamağında böceklenmiş yastıkların yerine geçmektedir. Ve sesleri de kendisi bizzat tasvir ediyor: "Doğrudur, bundan böyle artık opera söylemeyeceğim. Ancak kendimi ifade etmem için sesim en uygun organımdır. Arabam için en iyi korna odur. Çaldığım zaman insanlar önümden kaçışıyor. Çocukları korkutuyor ve bana barda yer açıyor. Bir ses daha ne yapabilirdi ki!
Kesin olan bir şey var: Bu sesle Tom Waits şarkı kavramını
bir hayli geliştirmiş. Louis Armstrong, Joe Cocker, Roger Chapman, Rod Steward, Bonnie Tyler, Maggie Bell ve daha isimleri ne olursa olsun, pop müziğinin bütün büyükbaş horozları tarafindan, günde üzerinde altmış sigara söndürülen Tom Waits'in ses telleri vokal norm olarak ilan edilmiştir.
Büyük yapılar tıpkı büyük dağlar gibi yüzyılların eseridir. Sanat dönüşse bile varlıklarını sürdürürler: Pendent opera interrupta, dönüşen sanata göre hiç sıkıntı çekmeden yaşamlarını devam ettirirler. Yeni sanat bulduğu yapıyı ele alır, onun içine işler, onu özümler, keyfince geliştirir, becerebilirse tamamlar. Bu işlem doğal ve sessiz bir yasa uyarınca, hiçbir karmaşaya yol açmadan, bir çabayı ve tepkiyi gerektirmeden gerçekleşir. Bu, aniden ortaya çıkan bir aşılama, akıp giden bir usare, yeşillenen bir bitki örtüsüdür. Kuşkusuz birçok sanatın aynı yapıdaki birçok yükseltisinin peş peşe gelen bu eklemlenmeleri kalın kitaplara, sıklıkla da insanlığın evrensel tarihine konu olacak niteliktedir. İnsanın, sanatçının, bireyin üzerlerinde silinip gittikleri, yaratıcısı bilinmeyen bu büyük kütlelerde insan zekâsı özetlenir, bütünleşir. Zaman mimar, halk yapı ustasıdır.
Sayfa 120Kitabı okuyor
Şu günlerde içkiye düştüm, ondan mıdır bilmem,
Daha çok seviyorum Cansever'i, Uyar'ı, Can Yücel'i
Bir de Fethi Naci'yi, ve elbet Mustafa Kemal'i.
Ankara Ankara
Bir kent değil burası, bir acenta dizisi,
Bir işhanı, bir umumi mümessillik belki,
Büyük mağazalar, bahçeliğe özenen süpermarketler
Tutulmamak üzere verilmiş bir söz gibi.
Sahi kaçıncı sanat oluyordu şu mimari?
Birer önyargı gibi uzuyor çağdaş caminin minareleri.
Opera: içine dikiş gereçleri doldurulmuş ağırlıksız bir
keman kutusu,
Osmanlı Bankası davul;
Ve Emlak Kredi'yle başlayan camdan metalden bir
melodika ordusu:
Dol (An)kara bakır dol !
Berlin Güzel Sanatlar Akademisi 1925 mezunu. Yine 1990 iti barıyla, 86 yaşında İstanbul Çubuklu' da bir gecekonduda, emek li maaşı karşılığı kendisine bakan fakir bir ailenin yanında yaşı yordu. Beyoğlu yakasında meskun "Müslüman Levantenler" arasında yıldızı en çok parlayan aile Farukiler ' in gözbebeği, me dar-ı iftiharı Nermin'di. Asri bir hanımefendide bulunması gere ken her şey ona çok yönlü, kapsamlı ve programlı bir eğitimle, bebekliğinden itibaren yüklenmeye başlanmıştı. Mesela babası nın yolu ne zaman Paris'e düşse -ki sık sık düşerdi- kızına oyuncak niyetine "plastelin" getirirdi. Isıyla gevşeyip sertleşen bu maddeyi yoğursun, biçimlendirsin, eli heykele yatsın diye.
Bugün "küçük bir hatırası" Kadıköy Süreyya (Paşa) Sinema sı'nm ön cephesini süsleyen rölyeflerde yaşayan ve eğer Oskan Efendi'yi bizden saymazsak, Türkiye'nin diplomalı ilk heykeltı raşı olan İhsan Özsoy'un atölyesine emanet edildiğinde henüz 16 yaşındaydı. Ahmed Faruki, opera kültürüyle terbiye edilme miş bir Müslüman'ın asla Levanten saygısı ve ayrıcalığı göreme yeceğini çok iyi bildiğinden, kızını Güzel Sanatların yanı sıra Konservatuvara da yazdırdı. Mezuniyet balosunda piyanosuyla parlak bir konser veren Nermin Faruki, "mezzosoprano" takdir namesiyle opera vizesi almıştı.
Sayfa 103 - YKY yayınları ekım 2004Kitabı okudu
"Amiel "manzara bir ruh hâlidir" der. Fakat bazı manzaralar vardır ki bizi Amiel'in iddia ettiği kadar serbest bırakmaz. Hülya ve düşüncelerimize kendiliğinden bir istikamet verirler. Bu esrarlı dehliz öyle teşekkül etmiştir ki, bir tarafında yaşanan şey, öbür tarafında bir hâtıra gibi tadılır. (...) Tıpkı hoparlörle dışarıdan dinlenen bir opera gibi, bütün hareket adesenizin dışında kalır: Siz yalnız musikiyi duyarsınız. Her iki kıyı birbirine saatlerin aynasını tutar."
Beş Şehir