“İyiyi ve kötüyü, kederi ve sevinci, zengini ve fakiri yaratan zihindir.”
Spenser
“Kişi zengin olsun, yoksul olsun, hastalığı iyileştiren de, mutsuzluğu mutluluğa çeviren de zihindir.”
Edmund Spenser
Bin yıl da okusan, Keats’in tek dizesi değerinde bir şey bulamazsın o dergilerde.
*İngiliz romantik şair John Keats (1795-1821). Tıp ve eczacılık eğitiminin ardından, hatta eczane açma yetki belgesini almışken, “şiirsiz yaşayamayacağımı anladım” diyerek bu işleri bırakıp tamamen şiire yönelir. Kısa hayatı boyunca sürekli borçlarla boğuşur. Annesini ve babasını küçük yaşta kaybeder. Kendisi de vereme yakalanır ve doktorların sıcak bir iklimde yaşaması tavsiyesine uyarak gittiği Roma’da ölür. Keats, Lord Byron ve Percy Shelley ile birlikte ikinci nesil romantik şairlerin en önemlilerindendir. Edmund Spenser, John Milton ve Shakespeare’den etkilenmiştir. 25.5 yaşındaki erken ölümüne kadar ancak altı yıl boyunca şiir yazar. Yayımladığı üç kitabın o hayattayken toplam iki yüzden fazla satmadığı söylenir. Nitekim Keats de dünya üzerinde hiçbir iz bırakamadığını düşündüğünden, vasiyeti üzerine mezartaşında isminin yerine şu ibare yer alır:
“Burada, adı suya yazılmış biri yatmaktadır.”
Değeri öldükten sonra anlaşılan Keats, en sevilen İngiliz şairlerinden biri haline gelmiştir. Günümüzde en çok tanınan, şiirleri ve mektupları en çok okunan ve üzerinde en çok çalışılan İngiliz şairlerinden biridir. “Ode”leri, özellikle de “Ağustosa Övgü” olarak çevrilebilecek “Ode to August”, İngiliz şiirinin zirvelerinden biri olarak kabul edilir. Son derece duygulu ve yoğun bir şairdir.
(Notlar Sayfa 506)
Sayfa 332 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Edmund Spenser
"İyileştiremez onu en yetenekli hekimler
Hiçbir şeyin yararı yok geriye dönmekten başka
Yüreğini çizip acılarını doğuran
Okuyla yarasını açan aşka
Tıpkı yaralı bir balina gibi
Derinlerden geri dönen kıyıya."
Sayfa 17Kitabı okuyor
"Çok saftır her ruh,
ilahi bir nur taşır içinde,
Güzel bir beden edinir kendine,
Bürünsün diye,
Giyinip kuşanır neşeli bir zarafet
ve hoş bir görüntüyle
Zira beden ruhun şeklini alır,
Çünkü ruh şekildir ve bedeni yaratır."
Edmund Spenser
"Nasıl manevi bir tatmin duygusu yaşayacağım biliyor musun, şu içeri bir bomba atarsam. Havaya uçan bu mutlu insanların cansız bedenlerinin acı içerisinde parça parça yere, ayaklarımın dibine düşmesinden. Görelim bakalım Spenser'in felsefesi gerçekten de doğru mu? Güçlüler gerçekten de onlar mi diye. Parazitler..."
Edmund Spenser
"Ağır işten sonra uyku
Fırtınalı denizlerden sonra liman
Sıkıntıdan sonra rahatlık
Yaşamdan sonra ölüm
Büyük keyif verir insana."
Həyata istiqamət verən beyindir
Beyin bir istiqamətləndirici vasitədir.
İqtisadiyyata yönləndirən beyindir, çünki satın almaq qərarı beynimizdə əmələ gəlir.
Siyasətə istiqamətləndirən beyindir, çünki səs vermək qərarı beynimizdə əmələ gəlir.
Sevgi dünyamıza yön verən beyindir, çünki duyğular beyində əmələ gəlir.
İnsanların münasibətinə istiqamət verən beyindir, çünki xarakterimizin və davranışlarımızın kökü beynimizdədir.
Sağlamlığımıza yön verən beyindir, çünki xəstəliklərin çoxu zehni xarakter daşıyır.
Rahatlıq beyindən gəlir, xoşbəxtlik beyindən gəlir, uğur beyindən gəlir.
Edmund Spenser demişdir: "Yaxşılıq, xəstəlik, səfalət, xoşbəxtlik, zənginlik, kasıblıq beyindən yaranır"
Sayfa 19Kitabı okudu
Martini hər şeydən çox elmlər – bütün elmlər arasındakı qarşılıqlı əlaqə təəccübləndirdi. O, həmişə bilik dəlisi idi, lakin ala bildiyi biliklər yığılıb onun yaddaşının sanki ayrı-ayrı xanalarında qalırdı. Beləliklə, bir xanada dəniz səfəri haqqında bir çox qırıq-kəsik məlumat toplamışdı, o biri xanada isə qadınlar haqqında. Lakin bu iki xananın bir-biri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əsəb xəstəliyinə tutulmuş qadınla, tufana düşmüş gəmi arasında əlaqə yaratmağın mümkün olması fikri Martinə mənasız və müşkül bir fikir kimi görünə bilərdi. Lakin Herbert Spenser ona nəinki yalnız bu fikirdə mənasız bir şey olmadığını, həm də, əksinə bu iki hadisə arasında əlaqə olmaya bilməməsini sübut etmişdir. Göylərin ənginliklərindəki ən uzaq ulduzdan tutmuş insanın ayağı altında qalan qum dənəsindəki ən kiçik atoma qədər dünyada hər şey bir-biri ilə əlaqədardır.
Sayfa 110Kitabı okudu
Çoğu insanın konuşmak istemediği bir dili
neden koruyacaksın?
Bu konuda Bay Lloyd, Elizabeth döneminde yaşamış bir şaire. Edmund Spenser'a başvuruyorum. "Konuşma İrlandalıysa, yürek de İrlandalı olmalı."
Lloyd esnedi.
Ne duygusal bir saçmalık.
Burada duygudan fazlası var Lloyd.
Öyle mi? dedi Lloyd. James ve Micheál İngilizce konuştukları için daha az İrlandalı olmuyorlar.
Sayfa 169Kitabı okudu
"Defoe ve Richirdson İngiliz edebiyatında olay örgülerini mitolojiden, tarihten, efsanelerden ya da geçmiş edebiyattan almayan ilk büyük yazarlardır. Bu noktada, örneğin Chaucer, Spenser, Shakespeare ve Milton'dan ayrılırlar, zira bu saydıklarımız tıpkı Antik Yunan ve Romalı yazarlar gibi geleneksel olay örgüleri kullanmışlardı; üstelik bunu yapmalarının altında son tahlilde, yaşadıkları dönemin genel önermesini kabul etmeleri yatıyordu. Bu önermeye göre, doğa esasen tamamlanmış ve değişmez olduğundan, bunun kayıtları da ister dini ister efsanevi isterse de tarihsel olsun tayin edici bir insan yaşantısı dağarcığı oluşturuyordu."
Sayfa 15 - Metis Yayınları, Eleştiri, Çeviren: Ferit Burak Aydar
"I grieve and dare not show my discontent,
I love and yet am forced to seem to hate,
I do, yet dare not say I ever meant,
I seem stark mute but inwardly do prate.
I am and not, I freeze and yet am burned,
Since from myself another self I turned "
Kederliyim ve hoşnutsuzluğumu göstermeye hakkım yok;
Seviyorum, ama nefret ediyor gibi görünmeye mecburum;
Konuşuyorum, yine de içimden geçeni asla söyleyemiyorum;
Tamamen suskun görünüyorum, ama içimden geçeni asla söyleyemiyorum.
Ben, ben değilim; donuyorum ve buna rağmen yanıyorum,
Kendimden başka birine döndüğümden beri.
Sayfa 79Kitabı okudu
Kraliçe'nin açık saç ve ten rengi, uzun ve güzel elleri, asaleti ve "Semper Eadem " düsturunda olduğu gibi tüm değişimin ortasında hiç değişmeden kalması, Petrarca'nın Laura'sının da özellikleridir. İffeti ve taliplerine karşı bir sone leydisinin acımasızlığını andıran acımasız tavrıyla, hayran olunan ama asla ulaşılamayan Bakire Kraliçe, Petrarca geleneğinin ideal ve idealize edilen leydisini açıklamaktadır.
Sayfa 75Kitabı okudu