Zaten dünyanın düzeni bu, canım, hepimiz birbirimize hava atıyoruz, hepimiz birini azarlıyoruz. Bu tedbir olmasa dünya ayakta kalmaz, düzen diye bir şey olmazdı.
O Allah'ı noksân sıfatlardan tenzih ederim ki, gözlerde ve gönüllerde bu acâyip hâlleri tedbir eden, sonra da göz ve gönülleri bu hakikatleri anlamaktan kör eden O'dur. Ve hatta çok kimselerin kalbleri kendilerinden ve kendilerindeki acâyib hållerden câhil kalmışlardır
Sayfa 45Kitabı okuyor
Kitap aşk, masal der, yıkar bırakmaz
Akıl "tedbir al" der çöker birakmaz
Korku "gitme kal"der çeker bırakmaz
Sen gönül sözüne uy da gel canim.
Çok yalnızım. Yalnızlığımı gidermek için aldığım her tedbir, yalnızlığımı çoğaltmak oluyor.
Akıl.
Dinin "teklifte esas aldığı ve teklife illet kıldığı akıl, insanın "dünyasını idare etmesini temin eden akıl" dır. (akl-ı tedbir-i meaş) Bu akıl sayesinde insan maişetini sağlar ve evini (aile) idare eder." el Akl arapçadır ve anlamlarından birisi; bağlamak, birleştirmek anlamındadır. Allah, vahyinde sapmış olanları, "la ya'kilun" diye isimlendirirken İlahi bilgiyle bağını koparmış olduklarını, dolayısıyla bunu bağlamalarını bildirir ki bunun şekli "akletmek"tir. Yani aklın araç olarak kullanılmasıdır. Bu itibarla akıl, amaç değil araçtır. Görevi ise İlahi bilgi ile insan arasındaki irtibatı sağlayıp insanın düşünce ve yaşantısını bu bilgiye uygun şekilde düzenlemektir. Dinin içinde ise "aklın işi kumanda karakteri taşır".
Sayfa 62Kitabı okuyor
