Mistik haller, uyku-anestezi-koma, hafıza kayıpları, psikiyatrik ağır hastalıklar, uyuşturucu ilaçlar (LSD, mescalin gibi) farklı bilinç durumları doğurur. Bunların bir kısmı yapıcı, bir kısmı yıkıcı ya da bozucudur. Bazıları kısmen iç içedir ve sınırların nerede ayrıldığını tespit zordur. Aralarında "bulanık" bir ilişki vardır.