Çek Edebiyatı, Mimarisi & Musikisi
“Franz Kafka, Franz Werfel, Max Brod, Erwin Kisch, Rainer Maria Rilke gibi Alman dilinin en parlak isimleri Prag'da doğdu, yaşadı ve yazdı. Hiçbiri kendisini Alman hissetmedi ama Alman dilini Goethe kadar yaşattıkları açık. Hepsi birbiriyle okul sıralarından beri arkadaştı..
‘Aslan Asker Şvayk’in yazan ölümsüz Çek yazarı Jaroslav Haşek, Rilke ile birlikte büyümüştü. Dünya edebiyat tarihinde iki dünya savaşı arasındaki Prag gibi birçok yazann hall-i hamur olduğu dönem az bulunur..
Sırf yazarların mı, bütün Alman Avusturya bölgesinin en tipik Jugendstil-Art Nouveau ve Bauhaus dönemi yapıları Prag'dadır. Bizim büyükelçilik konutu da bunlardan biridir.
Eski Prag musiki ile devam ediyor. Her köşede bir konser, ne de olsa Mozart'ın hakkını Avusturyalılardan çok Praglılar vermişti…”
Sayfa 254
Kararlar
Onun için en iyi tavsiye yine de her şeye katlanmak, insan kendini bir üfürmeyle uçurulmuş, sürükleniyor hissetse de, ağır kütle gibi davranmak, ayartıya kapılıp gereksiz bir adım bile atmamak, ötekine hayvan bakışıyla bakmak, pişmanlık hissetmemek, kısacası, hortlak olarak yaşanan hayattan geriye ne kalmışsa kendi eliyle bastırıp ezmek, yani o son, mezar sessizliğini daha da çoğaltmak ve ondan başka hiçbir şeyin varlığına izin vermemek.
Böyle bir durum için tipik bir hareket, serçeparmakla kaşları sıvazlamaktır.
Sayfa 20 - Can Yayınları
Bu ruh halinin tipik hareketi, serçe parmakla kaşları sıvazlamaktır.
Her şeyi sineye çekmek, savrulup sürükleniyormuş gibi hissedildiğinde bile ağır bir kütleye dönüşüp gereksiz yere tek bir adım atmamak, karşındakine yabani gözlerle bakmak, pişmanlık hissetmek. Kısacası, hayattan geriye kalan hayaletlerin kafasını ezmek, başka bir ifadeyle, mezardakine benzer o ebedî huzuru çoğaltmak ve bunun dışındaki hiçbir şeyin hayatta kalmasına izin vermemek...
Sayfa 14 - Kararlar adlı hikayeKitabı okudu
Kararlar
Acı veren bir durumdan kurtulmak zoraki bir enerjiyle de olsa kolay olmalı. Kendimi sandalyeden zorla kaldırıyor, masanın etrafını dolanıyor, başımı ve boynumu hareket ettiriyor, gözlerimi çakmak çakmak yapıyor, çevresindeki kasları gevşetiyorum. Şimdi gelecek olsa her türlü duyguya karşı çıkarak A.'yı coşkuyla selamlayacak, B.'ye odamda dostça katlanacak, C.'nin yanında söylenen her şeyi acılı ve zahmetli de olsa uzun uzun içime çekeceğim.
Fakat böyle devam etse de kaçınılması imkânsız her hatayla her şey, kolay olan da zor olan da durup kalacak ve ben bu daire içinde dönüp durmak zorunda kalacağım.
Bu nedenle en iyisi her şeyi kabullenmek, kendinizi ileriye fırlatılmış hissetseniz bile ağır bir kitle gibi davranmak, başkasına kanıp gereksiz tek bir adım atmamak, diğer insanlara yalvaran gözlerle bakmak, pişmanlık duymamak; kısacası yaşamdan kalmış ne varsa kendi elinizle ezmek, yani o son mezar sessizliğini artırmak ve onun dışındaki hiçbir şeye yaşam şansı vermemek.
Böyle bir durum için en tipik hareket serçeparmağını kaşların üzerinde gezdirmektir.
Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
En iyi tavsiye yine de her şeye katlanmak, insan kendini bir üfürmeyle uçurulmuş, sürükleniyor hissetse de, ağır kütle gibi davranmak, ayartıya kapılıp gereksiz bir adım bile atmamak, ötekine hayvan bakışıyla bakmak, pişmanlık hissetmemek, kısacası, hortlak olarak yaşanan hayattan geriye ne kalmışsa kendi eliyle bastırıp ezmek, yani o son, mezar sessizliğini daha da çoğaltmak ve ondan başka hiçbir şeyin varlığına izin vermemek.Böyle bir durum için tipik bir hareket, serçeparmakla kaşları sıvazlamaktır.
Beni aslında bugün bile yalnızca kendinin de zarara uğradığın, öz saygının benim tarafımdan incitildiği ya da benim yüzümden incindiği hallerde yüreklendiriyor olman tipik durumlardır.
Kitabın tanıtımı
Kafka'nın babası Hermann Kafka'ya Kasım 1919'da yazdığı bu mektup, alıcısına hiçbir zaman ulaşmadı. Yazarın yapıtlarına ve esin dolu dünyasına adım atmak için mükemmel bir giriş metni olan mektup, aynı zamanda 20. yüzyıl edebiyat tarihinin büyük itiraflarından biri sayılabilir.
Kafka, suçlayıcı bir tonla hafif bir ironinin birbirine karıştığı mektubunda, babası tarafından kabul görme talebini dillendirir. Aslında babasıyla arasındaki yabancılaşma ve iletişimsizliği, yapıtlarının çoğunda kendine mesele edindiği daha geniş kapsamlı varoluşsal bir açmazın parçası olarak görüyordu. Yazar evliliğe ve yetişkin bir erkek olmaya hazırlanan Georg Bendemann adlı karakterinin babası tarafından ölüme mahkûm edildiği Yargı adlı öyküsünde olduğu gibi, evlenememesinden ve yetişkin olamamasından babasını sorumlu tutuyordu.
Başarılı bir işadamı olan Hermann Kafka'nın oğluyla ilişkisinde, işlerini devam ettirecek tek erkek evladına yönelik geleneksel beklentisi belirleyici olmuştu. Bu, yeni oluşmuş ataerkil Yahudi orta sınıfının yaşadığı tipik baba-oğul çatışmasının yaygın bir örneğiydi aslında.
Ve hepimizin aşina olduğu ıslık çalma işi, halkımızın tek becerisidir, ya da sadece bir beceri değil hayatın tipik bir ifadesidir. Hepimiz ıslık çalarız, fakat elbette hiç kimse bunu sanat olarak sunmayı düşünmez, yaptığımız şeyin ne olduğunu düşünmeden, daha doğrusu farkında olmadan ıslık çalarız ve hatta aramızdan pek çoğu, ıslık çalmanın özelliklerimizden biri olduğunu bile bilmiyordur.
Tipik bir faşizm distopyası.
“Durum şudur: Ben burada, ceza kolonisinde hâkim olarak atanmış bulunuyorum. Genç olmama rağmen. Çünkü eski kumandanın bütün ceza davalarında yardımcısı oldum ve cihazı da en iyi ben biliyorum. Benim karar verirken uyduğum ilke şudur: Suç daima şüphesizdir. Başka mahkemeler bu ilkeye uyamaz, çünkü birden çok başları vardır ve üzerlerinde de daha
Tipik ben;
”Şu sabahları erken kalkmak yok mu,” diye geçirdi içinden, “insanı tamamen aptallaştırıyor.
