"Bedenin bir hafızası var, biliyorsun. Belli duyguları bel li bölgelere kaydediyor. Karaciğer ve karın bölgesi de duygu sal yükün ağır olduğu anları kaydetmekle görevli. Mesela ka yıpları, yoğun hasreti... Birini kaybettiğinde, özlemi ciğerin le hissedersin. Ciğerinde hakikaten bir ağrı, hatta yangı olur yani. 'Ciğerim yanıyor' lafı o histen geliyor."
Alglerden gelen bir kimyasal maddenin sıcak ve soğuk hislerimizi tepetaklak etmesi, omurilikteki küçük bir alanda ortaya çıkan yangı'nın bacaklarımızdan aşağı su akıyormuş gibi hissettirmesi, beyindeki elektriksel işleyişte yaşanan küçük çaplı sorunların dünyayı veya kendimizi algılayışımızda çok ciddi sapmalara neden olması gibi örneklerin hepsi bize duyumlarımızın etrafımızdaki dünyaya dair somut ve çıplak verilerin işlenmesinden ibaret olmadığını, sinir sisteminin tamamı tarafından ortaya çıkarılan bir yaratım olduğunu gösteriyor.
Sayfa 248 - Metis BilimKitabı okudu
Ne gerçek bir hasret ne gerçek bir inanç var ve bir kez olsun gözyaşı dökemiyor küçük bir oğlan gibi; göğsünde bir yangı yok, boğazında bir düğüm; kendini yere atacak olsa sadece ıslanır ve gülünç duruma düşerdi çünkü acı da dayanılmaz değil artık, acı bile yetmiyor; oturuyor orada soğuk ve boş bir ümitsizlik içinde...
Ölmüş bir kalp ile.
Sayfa 37Kitabı okudu
epilepsi
Beyin normal işlev gösterirken serebral kortekste (beynin en dış katmanındaki gri maddede) bulunan nöron ağları son derece düzenli bir iletişim içindedir. Her şeyin bir düzeni vardır, hücreler arasındaki iletişim devasa bir devlet kurumunun koridorlarındaki fısıltıları andırır. Fakat korteksin inme sonucunda zarar görmesi, tümör veya
yangı oluşması, çeşitli ilaçlar veya genetik mutasyonlar dolayısıyla elektrik sinyallerinin aktarımında değişiklik olması gibi nedenlerle
normal işleyiş aksayacak olursa bu sinyallerin fren mekanizmaları da ortadan kalkar. Sıkı bir kontrol altında yürütülen bu faaliyetler bozulur, fısıltılı diyaloglar kulak tırmalayan çığlıklara, haykırışlara döner. Koridorlarda kaos hüküm sürmeye başlar, nöronlar çok büyük gruplar halinde, uyumsuz bir şekilde harekete geçip işlev bozukluğuna neden olur. Taş atınca suyun yüzeyinde halka halka büyüyen izler gibi, normal işlevdeki bu aksaklıklar da beynin yüzeyine dalga dalga yayılır. İşlev bozukluğu korteksin bir bölgesinden başka bir komşu bölgesine sıçrar. Bunun sonucunda ya nöbet sönümlenerek azalır ya da beynin tamamım etki altına alarak yaygın nöbete dönüşür.
Sayfa 70 - Metis yayınlarıKitabı okudu
Sənin ad gününə gül dərmək üçün, sinəmə çəkdiyin dağa çıxıram…
Yazmaq - qələm kimi yonulmaqdı da,
yonulub kağızdan yuxa çıxıram…
Qara günlər çıxır kir kimi məndən,
yuyunub beş arşın ağa çıxıram...
Nə yanğı söndürmək, nə içmək üçün
bir qurtum su verin tüpürmək üçün…
Sənin ad gününə gül dərmək üçün
sinəmə çəkdiyin dağa çıxıram…
Öz üstümə qoşun göndərən şaham…
Yellər də qoşuldu mən çəkən aha…
Səni axtarmağa gedirəm daha –
ta mən də bu gündən yoxa çıxıram.
her bir lif tek bir tür reseptör taşır. Dolayısıyla bir lif sadece derinin hareketini tespit ederken bir diğeri yalnızca yüzey bilgisi iletir. Fakat iş bölümü bu kadarla da kalmaz. Farklı boy ve şekle sahip sinir lifleri de –her biri farklı bir görüşmeyi aktaran telefon telleri gibi– farklı duyu türlerine dair bilgi taşır. En küçük lifler büyük oranda acı ve sıcakliktan sorumludur vr diyabet gibi bazı hastalıklardan en çok bunlar etkilenir. Derimizde diğer duyulardan farklı olarak acıyı tespit etmekle görevli çok az sayıda spesifik organ vardır. Uçları serbest salınan sinir liflerinin kendileri acıyı tespit etme işlevini üstlenir.
Geçtiğimiz onyıllar içinde bu sinir liflerinin ucunda yer alan ve her biri sıcak, soğuk, yangı, asit gibi farklı tetikleyicilere tepki veren sayısız moleküller reseptör tespit edildi. Bu tetikleyiciler varsa sinir uçları, sinir lifleri üzerinden beyne iletilen sinyaller üretiyor. – çeperden beyne giden yolda ilk adım, duyusal algının ilk durağı diyebiliriz buna.
Bu moleküller seviyede bile algı ve gerçeklik birbirinden ayrışır. Son birkaç yıl içinde bazı reseptörlerin sadece sıcaklığı değil, son derece epesifik sıcaklık araliklarını tespit etmeye yaradığı keşfedildi.
Tabiat ana evrim sürecinin bir parçası olarak bizi kandırmanın farklı farklı yollarını buluyor.
Sayfa 218 - Metis BilimKitabı okudu