Meselâ, Resûlullah (s.a.s.) bir hadislerinde “Siz usanmadıkça (melel), Allah usanmaz” buyurmuştur.976
“Allah hakkında “usanma” söz konusu değildir. Bu, dil âlimlerine göre Resûlullah (s.a.s.)’in “Siz usandığınızda Allah usanmaz” sözünden anlaşılmaktadır. Zira, “melel” (usanma) sizden beklenir; fakat Allah’tan beklenmez (mevhum). Bu sözün bir benzeri Arap dilinde de kullanılmaktadır. (Araplar) bir kişiyi söz söyleme kuvveti, sözünün güzelliği ve sanatı konusunda övmek istediklerinde, “Falanca kişi, hasmı bırakmadıkça, hasmına olan husumeti bırakmaz” derler. Bu sözle, onun hasmının bırakmasıyla bırakacağını kastetmezler. Eğer bu mânayı kastetseler, övdükleri kişiye bir fazilet ispat etmiş olmazlar. Zira, bu durumda o da, hasmının bırakmasıyla biten bir söz söyleme kıymetine sahip olmuş olur... Resûlullah (s.a.s.)’in “Siz usanmadıkça Allah usanmaz” sözü de, siz usanırsınız ve bırakırsınız, Allah ise -O’nda, daha önce de usanma ve bırakma niteliği bulunmuyordu- sizin usanmanız ve bırakmanızdan sonra da hâli üzeredir, anlamındadır.”977
Bazı yorumcular da “melel”in lazımı mânası olan “Allah gadab etmez ve siz ameli terk edip, O’na dua etmeyi ve yönelmeyi bırakmadıkça da sizin sevabınızı kesmez” mânasının kastedildiğini, gerçekte bunun “melel” olmadığı halde ona benzediği için “melel” diye adlandırıldığını söylemişlerdir.978
976 Müslim, Salâtu’l-müsâfirîn, 221; Ahmed b. Hanbel, II, 257.
977 Tahâvî, Müşkil , II, 118; İbn Kuteybe, Te’vîl, s. 211; İbn Fûrek, Müşkilü’l-hadîs , s. 273.
978 İbn Fûrek, Müşkilü’l-hadîs , s. 272.