Jeffrey Moore

"The Shawshank Redemption"u Esaretin Bedeli diye izlediğimiz gibi "The Memory Artists"i (Bellek Sanatçılar) Sinestezya diye okumağımız normaldir (!) Sinestezi merakıyla okumaya başladığım bu romanda Sinesteziden daha çok Alzheimer hastalığı, farmakoloji, nörofarmokoloji, sanat ve edebiyat bilgileriyle karşılaştım.

Roman; Noel, Norval, JJ Yelle ve Samira'nın, Alzheimer hastası olan Noelin annesi Stella'yı hastalığından kurtarma çabalarını kurgular ve kurguda sinestezik Noel'in muazzam hafızası ön plana çıkartılır. Üst düzey betimleme -doğrusu ana karakter Noel'in kıvırcık saçlı olduğunu kitabın yarısında öğrenmiş olmama rağmen- ve sağlık, sanat, edebiyat, farmakoloji ve nörofarmokoloji konuları üzerine kurulmuş çok verimli diyaloglarıyla tartışmasız ödül hak eden eser olduğunu söyleyebilirim. Ki ⬇

Kanada Yazarlar Derneği tarafından "En iyi Roman" (2004) ödülü ile ödüllendirilmiş ve bir çok diğer ödüllere aday gösterilmiştir.

Okurken bitmesini istemedim. O kadar iyi betimlemiş ki, canlı film izler gibiydim. Bu kadar anlamlı ve etkileyici diyaloglar her zaman kolay kolay bulunmaz. Okurlara tavsiye ederim.

Birbirine fiziksel olarak çok benzeyen ve aynı kadına aşık olan iki arkadaş Norval ve Noel'in olağanüstü hayatı anlatılıyor. Ve sinestezik 4 arkadaşın hastalıklarını avantaja çevirmelerini.. Küçük yaşta annesinin cinsel ilişkilerine şahit olan Norval annesinden nefret ediyor ve bir seks bağımlısı. Noelse ileri düzey bir sinestezik hastası (tabi buna mucize demeyeceksek) yani duyduğu ve yaşadığı hiçbir şeyi unutmuyor. Bunun aksine annesi Alzheimer hastası.. Etkileyici bir romandı. Sinestezya hastalığına dair pek çok bilgi edindim. Ayrıca ailenin kişilik oluşumundaki rolü üzerinde fazlaca durulmuştu. Eleştirdiğim kısmıysa gereksiz kimya bilgilerine sıklıkla yer verilmesiydi :) Tavsiye ederim

Bir solukta okuyacağınız kitaplardan birisi Sinestezya. Alzheimer ve sinestezi hastalıkları hakkında doyurucu bilgilere de yer vermiş yazar. Aynı zamanda akıcı bir dili var.

Kitap sinestetik biri olan Noel ve alzheimer olan annesinin hayatını temel alıyor. Ayrıca Noel'in arkadaşları JJ, Norval ve Samira'nın tedavi için ilaç arayışları ve yardımlarıyla olaylar gelişiyor.
Kitapta her karakterin bir hastalığı ve ruhunda yarası var. Noel kendini annesine ve hastalığına adamış ayrıca Samira'ya aşık. JJ ise ne olursa olsun pozitif kalmayı başaran birisi. Kitap boyunca onun bu hali bende yeni bir umut yaratmayı ve karamsarlığımdan biraz olsun kurtarmayı başardı. Norval ise aldatan bir anneye sahip ve kendi hayatında buna tepki olarak Alpha Bet isimli bi projeye adamış kendisini. Kitapta Dr.Vorta Norval'da sekse bağımlılık olduğunu yani hasta olduğunu dile getiriyor. Aslında tam da bu kısa anekdot hayatıma dokundu. Yaşadığım şeyleri anlayabilmem ve atlatabilmem için farklı bir bakış açısı kazandırdı. Hepimiz geçmişimizin hayaletleriyle birlikteyiz ve geleceğimizi de davranışlarımızı da ona göre şekillendiriyoruz. Belki de bu yüzden kendimi en çok Norval'da buldum ben. Her kitap hayatımıza dokunuyor ve bir şekilde ruhumuzu kalbimizi iyileştiriyor.
Ayrıca kitaptaki hastalıklar ve onların hayatının anlatılıyor olması bu hastalıktan muzdarip insanlara ve yakınlarına daha yakından bakıp onları anlayabilmemiz için bir köprü vazifesi görmekte.
Kitapta kötü bulduğum tek yön fazla detaylı bulduğum kimya bilgileriydi. Ama bununda sağlık dalında okuyan insanlara faydası olacağını düşünüyorum. İyi okumalar.

Kitabı az önce bitirmiş bulunmaktayım ve sıcağı sıcağına bir değerlendirme yapmak istedim. Kitabın arka kapak açıklamasını okuduğumda, beynimin bir köşesinde ''acaba görme sinyallerimiz beyinde duyu algılayacılarımız ile yer değiştirse -veya tam tersi, vb.- nasıl bir hayatımız olur'' düşüncemi betimleyecek kitap diyerek okumaya başladığımdan beklediğimi bulamadım. Bölümler ilerledikçe kitabın bilgilendirici yönü hoşuma gitti. Hikayesi ve karakterleri ilgimi çekmeyi başardı.

"Tükeniş Kulübü" içinde güzel gariplikler taşıyan bir kitap. Okumaya başlamadan önce yaptığım araştırmada, kitapta David Lynch filmlerine benzer ögelerin de bulunduğunu okumuştum. Yazan arkadaş kesinlikle doğru söylemiş. Lynch'in filmlerindeki derin, garip ve bir o kadar tüyler ürpertici karakterlere rastlamak mümkün. Ayrıca, Lynch'in de filmlerinde yaptığı gibi, Jeffrey Moore da hikayesini psikanalitik bir derinliğe taşıyor. İki ana karakterimizin ağzından dinlediğimiz hikaye göründüğünden fazla ipucuna sahip. Bunları burada açıklamam içeriği fazlasıyla ortaya çıkaracağından daha fazlasından kaçınıyorum. Fakat Lynch ve Moore'un benzer özellikleri üzerine sohbet etmek isteyen olursa, seve seve konuşurum.

Teknik değerlendirmeye gelirsek; Moore'un dili gerçekten çok akıcı. Ayrıca karakterler arası geçişteki değişen dil yapısı kesinlikle bu sağlam tekniği sekteye uğratmıyor. Konudan koparmayan anlatımı akıcılığını korurken, hikaye dahilinde neyi ne kadar bildiğiniz de çok önemli. David Lynch'in karmaşık karakterleri burada karşımıza çıkıyor işte. Okuduğumuz karakter, karşısındakiler hakkında ne biliyorsa biz de onu biliyoruz. Bu zaten birinci kişi anlatımında kullanılan bir akış, fakat bunu yaparken karakterin kafa karışıklığını okura yansıtmak büyük başarı.

Gerek konusu olsun, gerek muazzam kapak tasarımı olsun; Tükeniş Kulübü beni kendine çeken bir kitap oldu. Gizemli ilerleyişini takip etmemizi zorlaştırmayan başarılı anlatımı sayesinde keyifli bir okuma sağlıyor. Ayrıca verdiği güzel mesajlarla da asıl "tükenişi" bizlere gösteriyor, dünya üzerindeki asıl canavarı okurlarına parmakla gösteriyor.

Sinestezi; kısaca duyuların birleşmesi anlamına geliyor. Sinestezikler için her harfin, her sayının, her günün, bir rengi ya da notaların tadı var. Sinesteziyle başlayan kitapta ağırlıklı olarak alzheimer anlatılıyor. Çünkü sinestezik kahramanımızın annesi alzheimer.

Noel, annesini iyileştirmek için üç arkadaşının (Norval, Samira, Jean Jacques) desteğiyle çalışmalarına başlıyor. Bir klinikten yardım alarak ilaç kullanmaya başlayan annesi iyileşme göstermeyince, bunlara ek olarak Noel bitkisel karışımlar hazırlamaya başlıyor. Bu karışımlarla da kalıcı bir ilerleme görülmeyince iş büyü yapmaya kadar varıyor.

Kitap kesinlikle çok yönlü. Noel'in sinesteziyle baş etmesini, annesi için çabalamasını, annesinin günden güne yaşadığı değişimleri, ve Noel in arkadaşlarının hayatını okuyoruz. Tüm bunların yanında yazar; Esrarlı Ada'dan, Binbir Gece Masalları'ndan, Don Kişot'tan alıntılar yaparak içeriği zenginlestirmiş. Ayrıca Sylvia Plath, Van Gogh, Ömer Hayyam, Vladimir Nabokov, Primo Levi, Baudelaire, Dante gibi yazar, şair ve ressamlarla ilgili de detaylar bulunuyor. İçerikle ilgili hoşuma giden bir diğer nokta günlükler oldu. Kitaptaki her karakterin günlüğünü okuyoruz, böylece aynı olayı farklı bakış açısıyla görebiliyoruz. Bilimsel terimler sıkça kullanılmış ama dip not olarak açıklaması yapılmış. Bu arada Noel'in hem annesi hem kendi için gittiği kliniğin doktoru da dip notlarla kitaba katkı sağlıyor. Çok keyif alarak okuduğum bir kitap oldu, filmi yapılsa da izlesem

Benim bir kitaptan beklentim ; okurken adrenalimi yükseltecek bir kurgu, bu kurguya eşlik eden mesajlar ve ikisinin birleşimiyle ufuk seviyemi bir tık yukarıya çekmesidir. Bu unsurlar birleştigi zaman kalıcı olur çünkü. Tükeniş kulübünde bu aradıklarımı tam olarak buldum diyebilirim ve bu muthiş kitabın neden bu kadar az okundugunu anlayamadım.
Kitap doğrudan konuya giriyor, olayların başlamasıyla sanırım bir polisiye/gerilim kitabı bu diye düşünmeye başlamıştım aslında bir nevi öyle ama sadece bu degil.
Kitabın ana kahramanı Nile Nightingale dibe vurmuş, münzevi bir hayat yaşamak (ya da yaşamamak ) üzere Kanada'nın en ıssız yerlerinden biri olan Quebec'e taşınmıştır. Gecenin bir körü (dengesiz adam neticede) yeni aldıgı eski kilise/yeni evi görmeye giderken ansızın kimligi belirsiz birileri tarafından yola bir çuval atılır, çuvalın içinden genç bir kız çıkar. Olaylar böyle başlar ve son sayfaya kadar gider.
Kanada doğal hayat bakımından en zengin ülkelerden biri, hal böyle olunca kaçak avcılık illeti de cirit atıyor, kitap da bir yandan ana konu üzerinden giderken bir yandan da bu avcılık zıkkımı hakkında bilgiler veriyor, insanoğlunun ne kadar sadist oldugunu okurken gözleriniz büyeyecek desem yeridir.
Kitabın akıcılıgına tek kelime yok, kesinlikle film gibi, olaylar gitgide netleşirken, final kısmı beni benden aldı diyebilirim, aslında klişe sayılabilecek bir bitiş fakat şaşırmamak elde degil.
Bu kitabı edebi açıdan olmasa da "o içimize işledigi büyü" açısından bir miktar sefiller'e benzettim.
Özetle ; Okuyun ve okutun. Gözüm kapalı öneririm

Sinestezi hep ilgimi çeken, merak ettiğim bir konu olmuştur. Bu kitapta 4 sinestezik kişinin bu durumu avantaja çevirmeleri konu oluyor. Sinesteziyi konu ederken oluşturulan yan hikayeler de etkileyici. 4 kişinin yaşam hikayeleri, aile bağları zaman zaman konu oluyor kitaba. Kitap genel olarak baştan insanı içine alan ve bitirene kadar bırakmayan bir kitap. Anlatım güzel fakat bazı bölümlerde kimya ve tıpla ilgili fazla detaylı bilgiler bulunuyor. Ben biraz da işin içinde olduğum için sıkıcı gelmedi doğrusu bu anlatım dili. Zevkle okuyacağınızı düşünüyorum.

Sinestezi, algılamada duyulan birleşmesi anlamına geliyormuş. Güzel kurgulanmış psikolojik bir kitap olan Sineztezya’yı psikolojiye ilgi duyan amnezi, Alzheimer ve sinestezi gibi kavramları bireylerde gözlemlemek isteyenlerin ilgisini çekebilir. Psikoloji okumayı seviyorsanız kaçırmayın kitabın çok hızlı ilerlediğini okumaya başladığınızda göreceksiniz. Kitap beş farklı bireyin beş farklı psikolojik durumunu ele alsada konusu daha çok alzheimer üzerinden ilerliyor.