Hakkında
Prof. Dr. László Rásonyi Eski Türk kavimlerinin tarihi ve Türk-Macar ilişkileri konusundaki çalışmalarıyla tanınan ve Türkiye'deki Hungaroloji Ana Bilim Dalı'nın kurucusu Macar Türkologdur.
Budapeşte ve Berlin Üniversitesi'nde Türkoloji ve Hungaroloji öğrenimi gördü. 1929'da Helsinki Ünversitesi'nde çalıştı. 1933-1934 yılları arasında İstanbul Üiversitesi Türk Araştırmaları Enstitüsü'nde çalışmalar yaptı.
Prof. Dr. László Rásonyi, 1935 yılında Türk dili ve Türk tarihi çalışmalarına katkıda bulunacak bilim adamları yetiştirmek üzere faaliyete geçen Ankara Üniversitesi Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi'ne Atatürk'ün isteğiyle kürsü kurucusu ve hocası olarak getirildi. Hungarolojinin kuruluşunda çok büyük emeği olan Prof. Rásonyi, Hungaroloji Kütüphanesi'nin kurulmasında da büyük rol oynadı. Bu büyük bilimadamının Türkiye'ye gelmesinde o dönem Macar Eğitim Bakanı olan ünlü tarihçi Balint Homan'ın da büyük payı olmuştur. 1942 yılında Prof. Rásonyi Macaristan'a dönmüş, yerine 1943 yılında Tibor Halasi-Kun gelmiştir.
László Rásonyi, Türkiye'den ayrıldıktan sonra Macaristan'da Kolozsvar Üniversitesi'nde Türkoloji profesörlüğüne atandı. 1942-1944 yılları arasında bu üniversitede Türkoloji kürsüsünün kurulmasına önayak oldu. 1946'da Budapeşte'ye döndü. Balkan Enstitüsü'nde (1947-1949) ve Macar Bilimler Akademisi'nde çalıştı. Doğubilim Enstitüsü'nü kurdu. 1961'de emekli olduktan sonra bir süre Ankara Üniversitesi'nde ders verdi.
Tam adı:
László Rásonyi
Unvan:
Macar Hungarolog ve Türkolog
Doğum:
Liptoszentmiklos, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 22 Ocak 1899
Ölüm:
Budapeşte, Macaristan, 4 Mayıs 1984
Okurlar
10 okur beğendi.
37 okur okudu.
48 okur okuyacak.
5 okur yarım bıraktı.
Sözler ve Alıntılar
Türk uluslarının çok eski çağlardan itibaren has isimlerini takip etmek mümkündür. İngiliz, Rus v.s. zekâsı daha ortaya hiçbir eser vermediği ve bu milletlerin kendilerine gelerek şuurlarına sahip olmadıkları bir çağda, Türk asıllı Mahmut al-Kaşgari ansiklopedi değeri taşıyan muazzam bir sözlük meydana getirmiştir. Mahmut Kâşgarî milli ilmin, Türkolojinin kurucusu sayılabilir.
Sayfa 14 - Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Yayınları: 39, Seri: III - Sayı: A11, Ankara, 1971
“Yurtseverlik, her kavmin takdir ettiği, bütün insanlığa şamil bir meziyettir. Bilhassa bu duygu Türklerde çok kuvvetlidir.”
Bleda’yı Attila mı öldürmüştü? Tartışılır…
Attila, dünya tarihinde daima tekrarlanan ve ezelî bir motif olan rakibi yok etme usûlüne uyarak kardeşini ortadan kaldırdı.
Sayfa 69Kitabı okudu
Şunu da unutmamalıyız ki bu güne kadar kazılan mezarlardan en çok ve en eski at iskeletleri Kuban nehri çevresinde bulunmuştur. Bozkırın batı yarısında tarpan cinsi vahşi at ilk önce ehlileştirilmiştir.
Sayfa 66 - Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1971
Tarihe ilk defa adını yazdıran Türk avmi Hunlar'dır. Bilinen ilk yurtları da bugünkü Moğolistan olup, Çin tarih kaynaklarında rastlanan adları Hiung-nu şeklindedir. Ancak çok eski kavimlerden Tik, Cong ve diğer bazı adların kısmen Hunlarla ilgisi olduğu sanılmaktadır. Tabiatiyle ne bu çağda ve ne de daha sonra, munhasıran Türkçe konuşan müttehit bir Hun kavmi bahis konusu olamaz. Hiung-nu sözü, "Heterogen" kadim Moğol, Tunguz v.b. oymakların Hun-Türk önderliğinde bir topluluk teşkil ettiklerini ifade eder.
Bazı geç kayıtlara ve rivayetlere göre, çok eskiden M. Ö. XXIV ve XII. yüz yıllarda mevcudiyetleri sezilmekte ise de teferruatlı kesin haberler M.Ö. VIII. yüz yılda başlamaktadır. Ancak kimler olduğu açık tayin edilemeyen "Batı" ve "Kuzey barbarlarının" daha önce de sık sık Çin'in kaderini değiştirdikleri bilinmektedir. İlk gerçek Çin sülâlesi olan Cou'lar (M.Ö. 1150-259), Wilhelm adlı bilgine göre, Çin'in ve bütün doğunun üç bin yıldan beri ideal olarak özlediği devlet şeklini sağlamıştır. Bu çağ Doğu-Asya medeniyetinin fecri idi. Wilhelm, büyük filozof Meng-tse'ye dayanarak bu sülaleyi kuranların "Batı barbarları" olduğunu söyler.
Sayfa 65 - Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1971
İletiler
Mustafa Kemal 《Kardeş Macar milletin ezilmesine de müsaade etmem}
Macar Tûrancıları Anadoluda süren Kurtuluş Davasına elden geldiğince destek verdiler. Bu desteğin maddi boyutu olup olmadığına dair bugüne ulaşan bilgi yok. Ama Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş yıllarında Anadolu’daki yeniden yapılanmanın her adımının Budapeşte’de coşkuyla karşılandığı, döneme ait dergilerde izlenebiliyor.
Örneğin 23 Nisan
Yorumlar ve İncelemeler
